Kalp ve Damar Cerrahisi Doç. Dr. Mustafa Seren, varis oluşumunda ilerleyen yaşın, fazla kilonun, uzun süre ayakta kalınan veya oturulması gereken bir mesleğe sahip olmanın, genetik yatkınlığın ve cinsiyetin etkili olduğunu söyleyerek, “Kadınlık hormonları ve duvarında gevşemeye neden olur. Özellikle hamilelerde ve doğum kontrol hapı kullananlarda hormon seviyesine bağlı olarak varis gelişimi daha sıktır” dedi.
Güven Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü Doç. Dr. Mustafa Seren, çoğu insan için kozmetik bir sorun olarak görülen varisin, bacaklarda ağrı ve ağırlık hissi, ayaklarda yanma, bacak kaslarında kramp, bacakta şişme, varis bölgelerinde ve etrafında kaşıntı, varis etrafında deri değişiklikleri, deriye yakın varislerde damar duvarının incelmesine bağlı kanama şikayetlerine yol açabileceğini belirtti. Varisin genellikle ayak bileklerinde ve bacaklarda oluştuğunu söyleyen Doç. Dr. Seren, “Varis, toplardamar içindeki kan basıncının yükselmesi nedeniyle oluşur. Bu basıncın yükselmesine neden olan durum toplardamar içindeki kapakların veya kapakçıkların yetersizliğidir. Normalde toplardamarlardaki tek yönlü kapaklar, kanın bacaklardan kalbe doğru hareket etmesine katkıda bulunur. Eğer bu kapaklarda hasar veya güçsüzlük oluşursa kan, geriye doğru kaçarak bacaklarda göllenir. Bacak toplardamarlarında göllenen kan, sonuçta küçük toplarlardamarların ve yan dalların genişlemesine yani varis oluşumuna neden olur” diye konuştu.
‘YETİŞKİNLERİN 3’TE 1’İNDE GÖRÜLÜYOR’
Varisin her bireyde ortaya çıkabileceğini vurgulayan Doç. Dr. Seren, bazı faktörlerin ise, varis oluşmasında etkili olabileceğini bildirdi. Doç. Dr. Seren, varise neden olan faktörleri şu şekilde sıraladı:
“İlerleyen yaşla birlikte toplardamar kapaklarında ve duvarında gevşeme olur. Kadınlık hormonları, ven duvarında gevşemeye neden olur. Kadınlık hormonları ven duvarında gevşemeye neden olur. Özellikle hamilelerde ve doğum kontrol hapı kullananlarda hormon seviyesine bağlı olarak varis gelişimi daha sıktır. Varis, genetik geçiş gösterir ve ailesinde varis olan kişilerde görülme olasılığı daha fazladır. Uzun süre ayakta kalan veya oturarak iş yapan kişilerde kan sirkülasyonuna bağlı olarak daha sık varis gelişir. Fazla kilo toplardamardaki kan basıncını artırır ve varis oluşmasına neden olabilir. Varis, erişkinlerin 3’te 1’inde görülen oldukça yaygın bir rahatsızlıktır. Varis toplumda oldukça sık karşılaşılan bir hastalıktır.”
‘TOPLARDAMAR İLTİHABINA NEDEN OLABİLİR’
Doç. Dr. Mustafa Seren, varisin genellikle ciddi komplikasyona yol açmadığını ancak nadir de olsa bacaklarda özellikle ayak bileğine yakın bölgede ağrılı ülser, toplardamar iltihabı, variköz damarların içinde ve ilişkili olduğu derin toplardamarlarda pıhtı (derin ven trombozu), derin ven trombuzuna bağlı akciğer embolisine neden olabileceğini bildirdi. Varisin birkaç tipinin olduğunu belirten Doç. Dr. Seren, tedavi yöntemleri ile ilgili şunları söyledi:
“Günde 3-4 kez yaklaşık 15’er dakika bacaklar, kalp seviyesinin üzerinde tutulur. Bu tedavi yöntemi, hafif ve orta dereceli varis probleminde şikayetleri azaltabilir. Kompresyon çorapları ise varisleri olan hastalarda bacaklarda göllenen kanın birikmesini önler. Her gün giyildiğinde oldukça etkili olabilir. Bir diğer tedavi yöntemi, kimyasal bir ajanın varislerin içine enjekte edilmesiyle varisli damarın yok olmasını sağlayan ‘skleroterapi’ tedavisidir. Ayrıca varis tedavisinde ‘mikroflebektomi’ olarak adlandırılan özel cerrahi aletlerle küçük kesi kullanarak variköz oluşumların çıkarılması işlemi de etkilidir. Bu işlem tek başına yapılabildiği gibi, EVLA veya stripping ameliyatlarıyla birlikte de yapılabilir. Varis tedavisi, lazer veya radyofrekans enerjisiyle variköz damarların tedavi edilmesiyle de gerçekşeştirilebilir. Bir kateter yoluyla variköz damarlara girildikten sonra lazer veya radyofrekans enerjisi ile varisleşmiş damarın duvarı harap edilir. Ven cerrahisi (Stripping ve ligasyon) ise cerrahi olarak varisleşmiş olan damar bir tel aracılığıyla çıkarılmasıyla gerçekleştirilen varis tedavi yöntemidir.”
Doç. Dr. Seren, varis oluşumunu önlemek için dikkat edilmesi gerekenler ile ilgili de, “Düzenli egzersiz yapmak, fazla kilolardan kurtulmak, uzun süre ayakta veya oturarak çalışmaktan kaçınmak, ptururken bacakları uzatmak ve uzun süre bacak bacak üstüne atmamak, çok sıkı ve dar kıyafet giymekten kaçınmak varis oluşumunun önlenmesinde etkilidir” dedi.