Derleyen: Zeynep Dilara Akyürek – Tam 110 yıl evvel, 1912’nin 14 Nisan’ı 15 Nisan’a bağlayan gece Atlantik’in ortasında vahim bir biçimde ikiye bölünerek batmıştı. Üreticisi White Star Line şirketi, geminin başına gelenler nedeniyle büyük darbe almasına karşın hâlâ varlığını sürdürüyordu. Takvimler 1929’unda gösterdiğinde ise ‘büyük buhran’ yaşanacak, yıllardır birbirine meydan okuyan iki şirket bir ortaya gelecekti.
EN BÜYÜK VE SÜRATLİ OLDUĞUNU KANITLAMAK İSTİYORLARDI
Filmlere, belgesellere husus olan Titanic gemisinin batışının temelinde aslında White Star Line’ın, Cunard şirketine meydan okumak istemesi yatıyordu. White Star Line şirketinin genel müdürü Joseph Bruce Ismay, 14 Nisan’da kaptan Edward Smith ile görüşerek asla batmayacağına inandığı gemisinin son süratte çalıştırılmasını istedi. Smith, bunun çok riskli olduğunu ve gemiyi son süratte çalıştırmayacağını söyledi. Ismay ise isteklerinde ısrarcıydı. Kaptan o gece son süratte olmasa da kuralları aşmayacak en süratli formda gemiyi çalıştırdı. Ismay’in bu isteğinin altında o devir en büyük rakibi Cunard şirketine hem en büyük hem de en süratli transatlantik gemisini suya indirdiğini kanıtlamak yatıyordu. Fakat bu istek beraberinde tarihe geçecek bir olaya sebep olacaktı.
HER VAKİT KURTARICI OLDU
Titanic 14 Nisan’ı 15 Nisan’ı bağlayan gece bir buzdağına çarptıktan sonra ikiye bölünüp battığında, kendisine en yakın gemilere yardım sinyali göndermiş ve olay yerine en yakın gemi Carpathia ulaşmıştı. Titanic’e yardım etmek için gelen Carpathia gemisi Cunard şirketinindi. Titanic rakip gördüğü şirket tarafından birinci sefer kurtarılmıştı. Titanic’in ve iki kardeşinin batışının akabinde aslında sıkıntı vakitler geçiren White Star Line’ı ilerleyen yıllarda daha büyük sorunlar bekliyordu.
1929’da New York borsasının çökmesiyle büyük bir ekonomik buhran yaşandı. Şirketler ayakta kalmak için çeşitli yollara başvurdular. Emekçi çıkaran, faaliyetini durduran, kapasitesini küçültenler olsa da iki deniz yolu şirketi için en mantıklısı ortak olmak olacaktı. Cunard-White Star isimli bu yeni iştirak White Star Line’ı kurtardı. Yüzde 62’si Cunard’a, yüzde 38’i White Star’a ilişkin yeni şirket, birinci seferini 27 Mayıs 1936’da yapacak olan Queen Mary’nin inşasına iştirak sonrasında sürat kaybetmeden başladı.
‘HAYALET GEMİ’ DEDİLER
Queen Mary vazifeli olduğu 31 yıl boyunca hem trajik olaylara karıştı hem de II. Dünya Savaşı sırasında kılık değiştirmesiyle çok konuşuldu. Gemi, savaş için görevlendirildiğinde büsbütün griye boyandı. 311 metrelik, dev, gri gemiyi görenler ona ‘hayalet gemi’ ismini verdi. Bu isim hayli manidardı. Gemi emekli olduğunda otel olarak çalıştırıldı. Bu sırada yüzen otelde kalan müşterilerin hayaletlerle karşılaştığı istikametinde söylentiler ortaya çıktı. Times Dergisi, Queen Mary’ye 2008’de ‘En Lanetli Yerler’ listesinde birinci 10’da yer verdi.
1948 yılında, Walter J. Adamson isminde bir yolcu Stateroom B340’de öldü. Hayaletinin bugün hâlâ yatağın yanında görüldüğü de söylentiler ortasında. Geminin hoşluk salonunun ismi ise Mayfair’di. Bu oda şu anda bir ofise dönüştürülmüş olsa da çalışanlar masaların önünden bilhassa sabah erken saatlerde beyaz giysili bir bayanın geçtiğini söylüyor. Müşterilerin gördükleri hayaletlerin Queen Mary’nin savaş sırasında sebep olduğu trajik olaylardan kaynaklandığını söyleyenler var.
BAŞKA BİR GEMİYİ İKİYE BÖLDÜ
Cunard ve White Star iştirakinde üretilen RMS Queen Mary, tek kesim kalmayı başarsa da kendisine eşlik eden HMS Curacoa’yı ikiye böldü. Kaza iki geminin de kural dışı hareketi sonucu meydana geldi. 2 Ekim 1942’de iki geminin İrlanda kıyılarında buluşması planlandı. Savaş vakti boyunca olduğu üzere, Queen Mary, düşman gemilerini yanıltmak için farklı bir rota çiziyordu. Tarihçiler, Curacoa (D41) kruvazörünün düz bir rotada olduğuna inanıyorlardı lakin iki gemi birbirlerine yanlışsız seyir halindeydi. Bu kusur vahim bir kazaya sebep oldu. İki geminin çarpışması sonucu I. Dünya savaşı sırasında inşa edilen Curacoa ikiye bölündü. Bu olay tam 337 kişi hayatını kaybetmesiyle sonuçlandı.
TİTANİC’TEN DAHA GÜÇLÜYDÜ
Queen Mary, Titanic’ten her manada daha güçlü bir gemiydi. O periyot Titanic’in sürat konusunda kendini ispatlamak istemesiyle tarihin en büyük deniz felaketlerinden biri yaşanmış ve tam 1514 kişi Atlantik’te hayatını kaybetmişti. Titanic’in en yüksek suratı 21 knot (yaklaşık 35 km/s deniz hızı) idi. Atlantik’i en süratli geçerek ‘Blue Riband’ mükafatı alan Queen Mary ise 31 knot’a kadar çıkabiliyordu. Queen Mary 311 metre uzunluğunda çok güçlü bir gemiydi. Titanic ise 269 metre uzunluğunda vaktinin en büyük gemisiydi. Titanic’teki 915 kamaraya karşılık ‘Mary’nin 101 kamarası vardı. Buna karşın Queen Mary, Titanic’ten yalnızca 9 yolcu fazla taşıyabiliyordu. Ayrıyeten Mary tam 150 tonluk devrin en ağır dümenine sahipti.
RMS Queen Mary 31 Ekim 1967’de son seferine çıktı. Gemi şimdilerde Kaliforniya’daki Long Beach’te yüzen bir otel olarak çalışıyor.