10 yıl evvel Amerikan Ulusal Güvenlik Kurumu’nun (NSA) sırlarını ifşa eden ve o tarihten beri sürgünde yaşayan eski istihbarat vazifelisi Edward Snowden, 2013’teki gözetleme tekniklerinin bugünkü teknolojiye kıyasla “çocuk oyuncağı” olduğunu söyledi.
Gözetleme teknolojilerinin bugün çok daha ileri ve müdahaleci olduğunu belirten Snowden, 2013’te ABD ve İngiltere istihbarat örgütlerini ifşa ettiği için “pişman olmadığını” vurguladı. Snowden, ifşalarının 10. yılında verdiği bir mülakatta, yaptıklarından pişmanlık duymadığını ve bu süreç içinde kaydedilen kimi olumlu değişiklikler olduğunu söyledi.
İngiliz Guardian gazetesine konuşan Snowden, fizikî ve dijital dünyada mahremiyet ihlalleri konusunda telaşlı olduğunu belirtti ve yalnızca devletlerin ve büyük teknoloji firmalarının değil, parasını ödeyip herkesin satın alabileceği görüntü gözetleme kameraları, yüz tanıma, yapay zeka ve muhaliflere ve gazetecilere karşı kullanılabilen Pegasus üzere casus yazılımlar konusunda ikazda bulundu.
‘DEVLETE GÜVENDİK ANCAK BİZİ ALDATTI’
Snowden, 2013’e referansla, “Bizi aldatmayacağı konusunda devlete güvendik, ancak aldattı. Bizi kullanmayacakları konusunda teknoloji şirketlerine güvendik, kullandılar. Tıpkı şey yeniden olacak, zira gücün tabiatında bu var” diye konuştu.
40 yaşındaki Snowden, 2013 yılında, NSA’ye bağlı olarak çalışırken, Amerikan istihbaratının telekomünikasyon şirketleriyle işbirliğine ait zımnî dokümanları, ABD’nin ülke dışındaki saklı dinleme ve izleme faaliyetleri hakkındaki detayları kamuoyuna sızdırmıştı.
Snowden, ABD’de yargılanacağı kaygısıyla kaçarak Rusya’ya sığınmış ve geçen yıl bu ülkenin vatandaşlığını almıştı.
Bundan ötürü Snowden’a yöneltilen tenkitler, Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgale başlamasının akabinde daha da ağırlaştı. Snowden, bunlara karşın yaptığından pişman olmadığını söyledi.
Ancak son iki yıldır kamuya açık etkinliklerde konuşmalarını, medyada ve toplumsal medyada görünürlüğünü azalttığını, bunda kısmen iki küçük çocuk sahibi olma üzere ailevi sorumluluklarının da etken olduğunu tabir etti.
‘UÇTAN UCA ŞİFRELEME SIZINTININ SONUCU’
Snowden, uçtan uca şifrelemenin yaygınlaşmasını sızıntıların olumlu sonuçlarından biri olarak kıymetlendirdi. NSA’nın Apple, Google, Facebook üzere büyük teknoloji şirketleri üzerinden ferdî datalara ulaştığının ortaya çıkması üzerine bu şirketler uçtan uca şifrelemeyi planlanandan yıllar evvel devreye sokmak zorunda kaldı. Snowden, 2013 yılına referansla “Küresel internet trafiğinin büyük kısmı elektronik olarak çıplak dolaşıyordu. Artık ise bu ender görülen bir durum” diyor.
Ancak Snowden, mahremiyete ziyan veren teknolojik gelişmelerden telaş duyduğunu belirtiyor. 2013’teki ifşaların akabinde çabucak bir düzelme olması beklentisinin gerçekçi olmadığını belirten Snowden, “Bu devam eden bir süreç. Ve hayatımızın geri kalanında, çocuklarımızın hayatında ve sonrasında da bu hususta çalışmamız gerekecek” diyor.
ABD ve İngiltere’deki istihbarat örgütleri, Snowden’ın ifşasıyla başlayan mahremiyet tartışmasının yararlı olduğunu, fakat İngiliz Dış İstihbarat Servisi’nin (MI6) insan istihbaratı operasyonlarını kapatmak zorunda kalması üzere sonuçların ziyanının daha ağır bastığını savunuyorlar. Öteki bir şikayetleri de 2013’teki ifşalardan Amerikan NSA ve İngiltere Hükümet İrtibat Merkezi’nin (GCHQ) tek makûs niyetli aktörler olarak yansıtılması, Rusya ve Çin’in internette yaptıklarının görmezden gelinmesi. Bu argümanlara karşı çıkan Snowden, o devirde kimse “Rusya ve Çin’in melek olduğunu düşünmüyordu” diyor. (BBC Türkçe)