Haaretz gazetesi, Rusya Adalet Bakanlığının “JAFI’nin Rusya temsilciliğinin kapatılması” talebine ait 28 Temmuz Perşembe günü yapılacak ön inceleme duruşmasını görüşmek üzere İsrailli bir hukuk heyetinin Moskova’ya hareket etmeye hazırlandığını belirtti.
Gazete, Rus makamlarının, İsrailli hukuk heyetine bu mevzuda şimdi onay vermediğini aktardı.
Gazeteye konuşan İsrailli yetkililer, Rusya’nın, kelam konusu hukuk heyetine müsaade vermemesi nedeniyle perşembe günü yapılacak duruşmaya ait kâfi hazırlık yapılamayacağı tarafında telaş taşıdıklarını ve mevzunun “hukuki yahut diplomatik yollarla çözüleceği” konusunda emin olmadıklarını tabir etti.
İsrailli bir yetkili, “Rusya’nın JAFI’ye ait talepleri, Ukrayna Savaşı ya da Başbakan Yair Lapid’in vazifeye gelmesinden çok evvel, yaklaşık bir yıl evvel başladı. Bu, diplomatik bir hal alan türel bir problem üzere görünüyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Gazete, Tel Aviv’in Suriye’ye düzenlediği hava ve füze atakları için askeri uyum halinde olduğu Rusya ile ilgilerinin bozulmasının, yalnızca güvenlik değil İsrail’e göç etmeye uygun 600 bin kadar Yahudi asıllı Rus vatandaşının kesin göçünü de engellemesi telaşına neden olduğunu yazdı.
İsrail Dışişleri Bakanlığı hukuk müşavirliğinin bahse ait hazırlık yaptığı, durumun berbatlaşması halinde krize verilecek karşılık üzerinde çalışıldığı belirtildi.
Yahudi STK’lara Moskova hükümetinden ihtar mektupları
Öte yandan Jerusalem Post gazetesinin haberine nazaran, Rusya’da faaliyet gösteren JAFI üzere başta ABD ve İsrail olmak üzere yurt dışından mali dayanak alan öbür Yahudi sivil toplum kuruluşları (STK) da Moskova hükümetinden ikaz mektupları aldı.
Rus hükümetinin, JAFI’ye benzeri Yahudi STK’lara “yabancı öge sayılabilecekleri” ve bu nedenle “kapatılabilecekleri” yönünde ihtar mektupları gönderdiği aktarıldı.
Gazetenin ulaştığı bir STK ise “faaliyetlerinin tıpkı biçimde devam ettiğini” kaydetti.
“JAFI’nin kapatılması münasebetleri etkiler”
İsrail Başbakanı Lapid, dün kimi bakanlar, ilgili kurum ve kuruluşlardan yetkililerle yaptığı toplantıda, JAFI’nin Rusya temsilciliğinin kapatılmasının “iki ülke alakalarını etkileyeceğini” söylemişti.
Lapid’in, Rusya’dan görüşmeler için onay gelmesi halinde hukuk delegasyonunun bir an evvel Moskova’ya gitmesi, mevzuyla ilgili “tüm türel gayretin sarf edilmesi ve üst seviye diplomatik diyaloğun ilerletilmesi” talimatı verdiği kaydedilmişti.
Rusya Adalet Bakanlığından “Yahudi Ajansı temsilciliğinin tasfiyesi” talebi
Rusya Adalet Bakanlığı, JAFI’nin Rusya’daki temsilciliğinin tasfiye edilmesi talebinde bulunmuş, hususla ilgili ön inceleme duruşmasının 28 Temmuz’da yapılmasının beklendiği bildirilmişti.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, JAFI’nin Rusya temsilciliğinin kapatılmasıyla ilgili talebin, Rus mevzuatıyla ilgili olduğunu söylemişti.
Yahudi Ajansı 1929’da kuruldu
Hedefini, “tüm dünyadaki Yahudi halklarının, mirası ve topraklarıyla ilişki kurmalarını sağlamak ve gelişen bir Yahudi geleceği ile güçlü bir İsrail inşa etmek için onları güçlendirmek” olarak açıklayan JAFI, 1929 yılında kuruldu.
Söz konusu Ajans, Musevilerin Filistin topraklarına yerleştirilmesi istikametinde yürüttüğü faaliyetlerle de biliniyor.
İsrail-Rusya münasebetlerinde “dalgalı seyir”
İsrail’in, Suriye’deki askeri hareket özgürlüğünü göz önünde bulundurarak temkinli hareket ettiği ve Rusya ile bağlarını korumakta zorlandığı gözlemleniyor.
İsrail ordusu, Rusya’nın askeri olarak faal rol oynadığı Suriye’de Moskova ile uyum halinde, İran ve rejim amaçlarına çok sayıda hava saldırısı gerçekleştiriyor.
Ukrayna’daki savaşın başlamasından bu yana Rusya’yı karşısına almaktan kaçınan İsrail’in, ABD ve Batı’daki müttefiklerinden bu nedenle baskı gördüğü basına yansımıştı.
İsrail’de bir evvelki Başbakan Naftali Bennett, Ukrayna’daki savaşa ait birinci açıklamalarında Rusya’nın ismini anmaktan kaçınmıştı. Devrin Dışişleri Bakanı Yair Lapid ise Rusya’nın akınlarını kınamış ve Moskova’nın rolüne işaret etmişti.
İsrail, bugüne kadar Ukrayna’ya yönelik insani yardıma vurgu yapmış ve nisan sonunda Kiev idaresine çelik yelek ve askeri kask gönderme kararı almıştı.
Birleşmiş Milletler Genel Heyeti, nisan ayında Rusya’yı, Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş nedeniyle Cenevre merkezli İnsan Hakları Kurulu üyeliğinden çıkarmış, İsrail bu kararda Rusya aleyhine oy kullanmıştı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, oylama üzerine İsrail’in, “Ukrayna’daki durumu kullanarak memleketler arası toplumun dikkatini Filistin probleminden çekmeye çalıştığını” vurgulamıştı.
Rus yöneticilerin, Filistinli yetkililerle yaptığı telefon trafiği de bu periyotta ağırlaşmıştı.
Lavrov’un “Hitler Yahudi asıllıydı” açıklamalarına İsrail’den tepki
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, mayıs başında Adolf Hitler’in Yahudi asıllı olduğu istikametindeki açıklamalarına İsrail’de en üst seviyeden yansılar gelmiş, Rusya’nın Tel Aviv Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştı.
Dönemin İsrail Başbakanı Bennett, Dışişleri Bakanı Lapid ve başka birçok üst seviye isim, Lavrov’un açıklamalarına reaksiyon göstermişti.
İsrail hükümetinden yapılan yazılı açıklamada, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Lavrov’un “Hitlerin Yahudi asıllı olduğu” formundaki tabirleri nedeniyle Bennett’ten özür dilediği bildirilmişti.
Ancak, Kremlin’den yapılan açıklamada Putin’in özür dilediğine dair bir bilgi yer almamıştı.