William Shakespeare’in ünlü yapıtı, “Romeo ve Juliet”, yüzyıllardır edebiyat ve sahne sanatlarında ilham kaynağı oldu. Bu ölümsüz öykü, Fransız bestekar Charles Gounod tarafından 19. yüzyılda operaya uyarlanarak dünya sahnelerinin başyapıtına dönüştü.
Gounod’nun 1867 yılında prömiyer yapan orjinal ismiyle “Roméo et Juliette” operası, seyircilere derin duygusal bir öykü anlatıyor. Eser, Shakespeare’in özgün yapıtına sadık kalarak, iki düşman aile ortasındaki yasak aşkı ve trajik sonu işliyor. Baledekinden farklı olarak operada, Romeo ve Juliet’in aşkının yanı sıra, acımasız oyunlar ve toplumsal çatışmalar da ön plana çıkıyor.
Romeo ve Juliet Operası, Ankara Devlet Opera ve Balesince, 1975-1976 döneminde oynanmasının akabinde, 50 yıl sonra 21 Aralık’ta Aytaç Manizade rejisiyle Başkentli sanatseverlerle buluşacak.
“JULIET BENİM İÇİN BEYAZ KELEBEK OLDU”
Romeo ve Juliet operasının rejisörü Aytaç Manizade, genel prova öncesinde AA muhabirine, Ankara’da bu yapıtın sahnelenmesinin üzerinden 50 yıl geçtiğini söyledi.
“Dekor, kostüm ve sanatkarların his yoğunluklarının, psikolojilerinin ve yapıttaki karakterlerin birbiriyle örtüşmesi için ağır çalışma yapıyorum. Çalışırken ruhsal tanımlamaları ön plana aldım.” diyen Manizade son vakitlerde his yoğunluğu fazla yapıtları sahnelediğini söz etti.
Manizade, sanatkarlardan birbirlerinin rolleri hakkında fikir sahibi olmalarını ve karakterin hislerini da ona nazaran belirlemelerini istediğini belirtti.
Uzun vakit ortadan sonra bu türlü yalın bir aşk hikayesini sahneye koymadığını belirten Aytaç Manizade, şunları söyledi:
“Bu eser için ‘ne yapmalıyım’ dedim. Bu yalınlığı, dekor, kostüm, bireylerin, yapıtın bir tragedya olmasını düşünmeden sahneye konulmasını sağladım. Muhakkak renkleri kullandım. Daha yalın renkleri kullandım ve bir masal diye düşündüm. Bana o denli geldi. Juliet benim için beyaz kelebek oldu. Onun sıcaklığı, kendi hislerinin yalınlığı beni çok etkiledi. Yapıttaki iki düşman ailenin farkında olmadan kıssanın hüzünlü bir sonuca varmış olmasında sebepleri olmaları etkileyici. Eser, hem masal hem değil. Juliet, Romeo’ya nazaran ayakları daha yere basıyor, yaşı 14 olmasına karşın aşkına sağlam bir biçimde sahip çıkıyor. Bu aşk kıssaları vakitsiz ve yersiz. Tekrar de Rönesans’tan yola çıkmak istedim ve her tabloda küçük kesimlerle o periyoda gönderme yaptım.”
Eserin, Capulet’lerin konutunda beyaz kostümlerle davete katılan karakterlerle başladığını belirten Manizade, yalınlığın eser boyunca devam ettiğini söyledi.
Aytaç Manizade, Fransız bestekar Charles Gounod’un şık operalarından biri olan Romeo ve Juliet’in Türkiye’de vakit zaman oynandığını lakin Avrupa’nın pek çok ülkesinde müzikalinin bugünlerde oynandığını kaydetti.
Yıllar sonra Ankara’da oyun sahnelediğini belirten Manizade, çok heyecanlı olduğunu, seyircilerin de beğenmesini umduğunu lisana getirdi.
Eserin birinci sahnelendiği devirdeki kostümleri ve dekoruyla tıpkı olmadığını belirten Manizade, “Eserin klasik haliyle tekrar sahnelenmesi, geçmişin tekrarı olur. Klasik olduğu vakit bir şeyin kopyasını yapmış oluyorsunuz. İşimizde, bugünü yakalamak zorundayız. Yeni bir şey yaratmak istedim. Kostümü, dekoru, aksesuarı ile öbür bir Romeo ve Juliet operası ortaya çıktı. ” tabirini kullandı.
“ESERDE KENDİNİZİ RÜYADAYMIŞ ÜZERE HİSSEDİYORSUNUZ”
ADOB Orkestrasını yönetecek orkestra şefi Tolga Atalay Ün de Romeo ve Juliet’in her noktasında çok hoş armonilerin eşlik ettiği, yalın ancak bir o kadar da sofistike bir eser olduğunu söyledi.
Ün, “Bu yapıtta, Mozart’tan gelen bir yalınlık var. Yapıtta, romantik periyodun verdiği değişik armoniler var. Çok özel bir eser. Prova sürecinden çok keyif aldım. Oyun kozmik ve her devirde insanların kendinden bir şey bulabileceği vakitsiz ve yersiz bir eser. Bu durum kendini müzikte de gösteriyor. Yapıtta kendinizi rüyadaymış üzere hissediyorsunuz.” dedi.
Uzun yıllardır yapılmamasının da kıymetli olduğuna dikkati çeken Ün, bu yapıtla İtalyan repertuvarının dışına çıkmak istediklerini söyledi. Sıkıntı bir eser olduğunu, zorluğunun yalınlığından kaynaklandığını belirten Ün, şancıların çok güzel hazırlanmasına ve onların ustalığına odaklanıldığını kaydetti. Opera direktörün senfoni yönetmekten de farklı olduğuna da dikkati çeken Şef Tolga Atalay Ün, yapıtı yönetirken operada farklı ve fazla sayıda bileşeni bir ortada tutmak gerektiğini, yalnızca orkestrayı değil sahnede olanları da takip ettiklerini söyledi.
Bu orkestra şefi için çok değerli bir yetenek ve maharet olduğunu belirten Ün, “Hazırlık sürecinde yalnızca bir müziğe odaklanmıyorsunuz, o dramayı da ortaya çıkarmaya çalıyorsunuz. Müzik de dramadan faydalanıyor. Opera, senfonik repertuvarı direktörün yanında öteki bir tat.” dedi.
“SESLENDİRDİĞİM ESERLER İÇİNDE EN HEYECAN DUYDUĞUM ROL”
Romeo’yu canlandıran tenor Arda Doğan, Romeo ve Juliet operasında birinci kere vazife aldığını söyledi.
Doğan, “Romeo, aşkın ve tutkunun hudutlarında gezmek üzere. Her sahnesi yine doğuş ve hayat demek. Romeo, aşkını yaşarken kırılganlığını da görüyoruz. Shakespeare’in lirik metni ve müzikler de hoş olunca seyirci bir seyahate çıkıyor. Biz de bu seyahatte rehber olmaya çalışacağız. Juliet’in toplumun kararlarına karşı çıkan hali, aşkına sahip çıkması çok özel. Bugüne kadar seslendirdiğim eserler içinde en heyecan duyduğum rol.” diye konuştu.
Doğan, herkesi Romeo ve Juliet’e beklediklerini de kelamlarına ekledi.
Eserin dekor dizaynını Tayfun Çebi, kostüm dizaynını Sevtaç Demirer, ışık dizaynını Bülent Arslan, koreogafisini Özge Ay ve Hakan Odabaşı üstlendi. Dönüşümlü olarak Juliette’yi Görkem Ezgi Yıldırım ve Esra Çetiner, Romeo’yu ise Arda Doğan ve Mehmet Kavil oynayacak.