PKK önderi Abdullah Öcalan bir defa daha AİHM gündeminde. Lakin Öcalan bu sefer Türkiye’den değil Yunanistan’dan davacı oldu. Dava müracaatının odağında Öcalan’ın 1998 yılında Yunanistan’a gelişi, bu ülkeye iltica başvurusu ve Şubat 1999’da Kenya’da Türk makamlarına teslim edilişi yer alıyor.
DW Türkçe’den Kayhan Karaca’nın haberine nazaran Abdullah Öcalan, avukatları aracılığıyla AİHM’ye yaptığı müracaatta, Yunanistan’da bulunduğu periyotta kendisine yönelik uygulamaların Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) muhalif olduğunu savundu.
Öcalan, müracaatında, Kenya’da Yunan makamlarının elindeyken Türk makamlarına teslim edilmesinin, Yunanistan’a iltica müracaatının incelenmemiş olmasının, Yunanistan’da kaldığı mühlet boyunca hukukî dayanaksız tutulmasının ve Yunan mahkemeleri önünde hak aramasına fırsat verilmemesinin AİHS’nin birçok unsuruna ters olduğunu öne sürdü.
YUNANİSTAN’DAKİ SÜREÇ
Öcalan AİHM önündeki süreç öncesinde 4 Aralık 2008 tarihinde Atina İdari Mahkemesine başvurmuş ve hakkında Yunan makamları tarafından 1999 yılında alınan kararların, iki kere iltica müracaatında bulunan bir kişinin geri gönderilemeyeceği prensibine karşıt olduğu tezini savunmuştu. Bu kapsamda 20 bin 100 euro manevi tazminat talep eden Öcalan’ın bu başvurusu 30 Ocak 2017 tarihinde Atina İdari Mahkemesi tarafından reddedilmişti.
İdari Mahkemenin gerekçeli kararında; “Yunan hükümetinin izlediği siyasetin idari yargı denetimi dışında kaldığı”, “29 Ocak-15 Şubat ortasındaki devrin Öcalan’ın iltica başvurusunu incelemek için kâfi bir mühlet olmadığı” ve “istihbarat elemanlarının kusurundan kaynaklanan ziyandan devletin sorumlu tutulamayacağı” not edilmişti.
‘YUNAN AJANSLAR MI TESLİM ETTİ?’
AİHM, Öcalan’ın başvurusu sürece koyarken Yunan hükümeti ve Öcalan’ın avukatlarından görüş talebinde bulundu. Mahkeme, Yunan hükümetine “Öcalan Türk devletine Yunan casuslar tarafından mı teslim edildi?” sorusunu yöneltti.
Tarafların mahkemeye görüş iletmek için 12 hafta mühletleri bulunuyor. AİHM’nin bu görüşler temelinde Yunanistan’a karşı Öcalan davasında gelecek yıl içinde karar açıklaması bekleniyor. Mahkeme bu süreçte duruşma da düzenleyebilir.
YUNANİSTAN’DAN EVVEL TÜRKİYE
Öcalan AİHM önünde Yunanistan’dan evvel Türkiye’den de davacı olmuştu. Öcalan’ın AİHM’deki dava süreci, Kenya’dan Türkiye’ye getirildiği 16 Şubat 1999 tarihinde başlamış, avukatları, “yaşamının tehlikede olduğu, makus muamele gördüğü ve adil yargılanmayacağı” tezleriyle Strasbourg yargısına başvurmuştu. Müracaat sonrası İmralı’yı 2 Mart 1999’da ziyaret eden birinci ve tek yabancı heyet olma özelliğine sahip Avrupa Azap ve Berbat Muameleyi Tedbire Komitesi (CPT), “Öcalan’ın azap ve makûs muamele görmediğine” ait olarak Mayıs 1999’da bir rapor yayımlamıştı.
Öcalan’ın başvurusunu Strasbourg’da 21 Kasım 2000 tarihinde düzenlenen duruşma sonrasında kabul edilebilir ilan eden AİHM, 12 Mart 2003 tarihinde açıkladığı birinci kararında, Öcalan’ın Türkiye’deki yargı süreci sırasında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) adil yargılanmayla ilgili 6’ncı, özgürlük ve güvenlik hakkıyla ilgili 5’inci ve berbat muameleyle ilgili 3’üncü unsurlarının ihlal edildiğine hükmetmişti.
AİHM’de Ankara’ya karşı ikinci Öcalan davası (Öcalan-2) ise 2014 yılında sonuçlanmış, AİHS’nin 3’üncü unsuru temelinde yapılan şikayeti inceleyen Strasbourg Mahkemesi, Öcalan’ın 17 Kasım 2009 yılına kadar olan tutukluluk şartlarında hak ihlali olduğuna hükmetmişti. Mahkeme buna karşılık, bu tarihten sonraki tutukluluk şartlarında ihlal olmadığını belirtmiş, cezaevi ziyaretleriyle ilgili müracaat için “ihlal yok” kararı vermişti. Tekrar AİHS’nin 3’üncü unsuruna dayanılarak, “şartlı tahliye mümkünlüğü olmaksızın ömür uzunluğu mahpus cezası” temelinde yapılan müracaatta da ihlal kararına hükmeden AİHM, Öcalan’ın “zehirlenme girişimi” tezlerini ise kabul edilemez bulmuştu. (HABER MERKEZİ)