Boğaziçi Üniversitesi’nde 49 yıldır fizik alanında çeşitli dersler veren Emeritus (tecrübe ve saygınlık sahibi) Profesör Alpar Sevgen’in ismi, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından atanan “kayyum rektör” Naci İnci idaresince ders vermesi veto edilen akademisyenler listesinde yer alıyor. Nükleer fizik ve müzik akustiği uzmanı Sevgen’in mesleğinde Atom Gücü Komitesi üyeliği başta olmak üzere bilimsel çalışmalar yapan birçok enstitünün üyeliği bulunuyor. Sevgen ayrıyeten fizik kısmında verilen Nobel mükafatlarını alacak adayları belirleyen heyette yer aldı. TÜBİTAK mükafatı de bulunan Sevgen, uzunca bir müddettir Türkiye’nin gündemini meşgul eden Boğaziçi Üniversitesi’ndeki hukuksuzlukları Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.
“GEREKÇESİZ KARAR”
– 49 yıldır Boğaziçi Üniversitesi’nde ders veriyorsunuz. Artık neden vazifeden uzaklaştırıldınız?
Bunun karşılığını ben de merak ediyorum. Bana bir yazı gelmedi. Dersler ilan edildiği vakit listede benim dersim de vardı. Dersimin karşısına da adım yazıldı. Öğrenciler, asistanlar, hepimiz ders için hazırdık. Derken bir telefonla öğrendim. Önemli devlet işlerinde bir yazı olur. Kararların münasebeti olur. Münasebet yazılmadı. Kısım başkanlığına sorduğumda, onlara da bir yazı iletilmediğini öğrendim. Misal durumu yaşayan öbür arkadaşlarıma da resmi bir yazı iletilmediğini öğrendim. Münasebetiyle bu sorunuza resmi olarak bir cevap veremiyorum. Gayri resmi olarak da ben ve vazifeden alınan öbür arkadaşlarım, Boğaziçi’nin işleyiş biçimini beğenmediğimiz ve bunu açık ve net olarak lisana getirdiğimiz için güzellerine gitmiyor. Boğaziçi’nde yapılanlar üniversite işleri değil.
– Ofislerinizi boşaltmanız istenmişti. Boşalttınız mı?
Tam manasıyla boşaltmasam da hafiflettim.
“MİLLETİN MÜLKÜ”
– Boğaziçi’nde 600 günden fazla müddettir devam eden bir direniş var. Şu anda üniversitede neler oluyor?
Üniversitede olmaması gereken ne varsa oluyor. Üniversitede olması gereken hiçbir şey de olmuyor. A’dan Z’ye her şey aykırı. Bizden ne isteniyor? Ben 49 yıllık hoca olarak ne diyeceğim? Bu yapılanlara bravo mu diyeceğim? Doğal ki eleştireceğim. Olağan ki bu büsbütün yanlış diyoruz. Hem idareye, hem basına söylüyoruz. Zira Boğaziçi milletin mülküdür ve bu milletin ona verdiği bir vazife var.
– Boğaziçi neden gayede?
Yapılanlara baktığınız vakit, alarma geçmemenizin imkânı yok. Anayasamızın üniversite idaresine ilişkin 130. unsuruna baktığımızda, üniversiteler kamu hükmî kişiliğine sahip ve bilimsel özerkliğe sahip kurumlardır. Yani, bu kurum bir icraat yaptığı vakit, kesinlikle kamu faydası gözeterek yapmalı. Yönetim ve Boğaziçi’nde çalışan herkes, kamu faydası olduğunu bilmek zorunda. “Kamu faydası yok” denildiğinde de buna bir yanıt vermesi lazım. Öte yandan Boğaziçi’nde bilimsel özerkliğin kimde olduğu da tartışmalı. Bilimsel özerklik, kurumundur. Şayet siz bilimsel bir ünitenin kararını saymazsanız, bilimsel özerkliği çiğnemiş olursunuz. Boğaziçi’nde 29 kısım, üç enstitü var. Hiçbir yönetimci, buraların akademik bilgiçi olamaz. Dekan ya da rektörlerin tüm kısımların akademik derinliğine vakıf olması mümkün değildir. Bir dersin açılıp açılmaması dekanın işi değildir. Hele rektörün hiç değildir. Rektörlükler bu akademik yetkileri gasp ettikleri vakit, her türlü kanun ve akademik geleneğin dışına çıkıyorlar. Dersler iptal edildiğinde öğrenciler mağdur oluyor.
“AKADEMİK KABAHAT İŞLENİYOR”
Öğrenci bu dersleri alabilmek için Boğaziçi’ne geliyor. Boğaziçi’nde ders veren hocaların derslerini iptal ettiğiniz vakit, Boğaziçili öğrencilere kıyıyorsunuz. Onların eğitim-öğretimini engelliyorsunuz. Bu akademik bir hata. Akademik kabahat olmanın yanında bunun ceza kanununda ve yüksek öğretim kanununda cezai yaptırım hususları var. Bunun üzerine yargı, resen mi sarfiyat, soruşturma mı açılır bilmiyorum artık. Lakin bu kimsenin yanına kâr kalacak bir şey değil. Bu üniversite benden sorulur diyemezsiniz.
– Öğrencilerin yansıları nasıl?
Bizim gayemiz öğrencileri bu karışıklıkların içine çekmemek. Derslerinize çalışın, moralinizü yüksek tutun diyoruz. Epey direnişe karşın, eğitim kalitesinde bir aksama olmamıştır.
“SORGULAMA KÜLTÜRÜ DAMARINDA YATIYOR”
– Boğaziçi‘nin kıymetleri için ne söylersiniz?
Üniversite her şeyden evvel kendini bulma ve kişiliğini keşfetme yeri. Boğaziçi de öğrencilere en çok kendini tanıma imkânının verildiği yer. Başka üniversitelerde bu kolay kolay sağlanmaz. Boğaziçi öğrencilerine “kimsenin kelamıyla değil” mottosunu aşılar. Hocanın, dekanın, rektörün, siyasetçinin kelamıyla değil, kendin düşünerek onu kabul edeceksin. Sorgulama kültürü Boğaziçi’nin kılcal damarlarında yatıyor. Hiçbir halde hesap vermeyen idare, bu sorgulama ve tenkitten rahatsız oluyor. Demek ki Boğaziçi kültürünün dışındalar. Boğaziçi’nde kim ne düşünürse düşünsün bir ortada olmayı başarır.
“MECLİS LÜTFEN BURAYA BİR BAKSIN”
Rektör ve dekanların idari memurlar olduğunu ve akademik yetkilerini kullanmamaları gerektiğini söylüyorsunuz. Bu tam olarak ne demek?
Hiçbir yerin idari kaynakları sonsuz değil. Boğaziçi’nde kısımların istemediği idari takımlar açılıyor ve buraya kendi istedikleri bireyleri getiriyorlar. Ne oldu anayasadaki akademik özgürlük? Bu yapılanlarda kamu faydasından bahsetmek kelam konusu olamaz. Artık biz olağan deneyimli hocalarız diyoruz ki bu yoldan dönün. Boğaziçi’nde acil bir durum var. Başta TBMM Eğitim Komitesi olmak üzere lütfen buraya baksınlar. Olan bitenin ne anayasayla ne de kanunlarla hiçbir ilgisi yok. Müdahale lazım. Bu idareyle Boğaziçi yol alamıyor.