İsrail’in Gazze’de 7 Ekim 2023’te başlattığı ve bugüne kadar yaklaşık 42 bin Filistinlinin hayatını kaybettiği akınlar, milletlerarası toplumda büyük yankı uyandırırken, spor dünyasının önde gelen çatı kuruluşları bu katliam karşısında sessiz kalmaya devam ediyor. FIFA, UEFA, FIBA ve IOC üzere sporun en değerli kurumları, İsrail’e yaptırım uygulamayı bırakın, bir kınama iletisi bile yayımlamış değil.
RUSYA’YA YAPTIRIMLAR, İSRAİL’E GÖZ YUMULUYOR
Rusya’nın 2022 yılında Ukrayna’yı işgali sonrası, spor dünyasında alınan süratli ve sert kararlar, İsrail’e yönelik tavırla kıyaslandığında büyük bir ikili standardı gözler önüne seriyor. Ukrayna’ya yapılan taarruzun şimdi dördüncü gününde UEFA ve FIFA, Rusya’ya karşı bir dizi yaptırım kararı alarak Rus kulüplerini ve ulusal ekipleri milletlerarası tertiplerden men etti. Birebir vakitte, Rusya bayrağı ve marşı memleketler arası karşılaşmalarda yasaklandı.
UEFA, Rusya’ya karşı aldığı bu sert kararları, “Avrupa’nın güvenliği ve insan hakları” temelinde açıkladı. UEFA’nın yayımladığı bildiride, “Olimpik ruha uygun olarak, barış ve insan haklarına hürmet çerçevesinde futbolu geliştirmek için çalışıyoruz” sözlerine yer verilmişti. FIFA da misal bir adım atarak, Rusya’ya milletlerarası karşılaşmalarda yer verilmemesini kararlaştırmış ve şiddetin tahlil olmadığını vurgulamıştı.
Ancak, İsrail’in Gazze’deki sistematik atakları karşısında bu iki kurumun sessiz kalması, büyük bir tezat oluşturuyor. Mayıs ayında Filistin Futbol Federasyonu’nun FIFA’ya yaptığı müracaatta, İsrail’in milletlerarası turnuvalardan men edilmesi talep edilmişti. Buna karşın, FIFA hâlâ bu müracaata rastgele bir karşılık vermiş değil.
BASKETBOLDA DA İKİLİ STANDART
Futboldaki üzere, basketbol dünyasında da emsal bir ikili standart dikkat çekiyor. Memleketler arası Basketbol Federasyonu (FIBA) ve Avrupa Basketbol Ligleri Birliği (ULEB), Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası Rus gruplarını memleketler arası turnuvalardan men etme kararı aldı. Bu kararlarda “insan hakları”, “olimpik ruh” ve “fair-play” üzere kıymetler vurgulanırken, İsrail’in Gazze’deki taarruzları karşısında bu kuruluşlar sessiz kalmayı sürdürüyor.
ULEB, İsrail’e yönelik rastgele bir yaptırım uygulamak yerine, tersine, 12-13 Ekim tarihlerinde yapılacak olan Avrupa Ligi maçlarında İsrail’deki terör taarruzlarında hayatını kaybedenler için bir dakikalık hürmet duruşunda bulunulacağını açıkladı. Lakin bu karar, Filistin halkının maruz kaldığı katliamı görmezden gelen bir hal olarak bedellendiriliyor. ULEB’in resmi açıklaması sonradan “Orta Doğu’daki üzücü olaylar sebebiyle” tabiriyle revize edilse de, İsrail’in hücumlarına yönelik rastgele bir tenkit ya da kınama bildirisi yayımlanmadı.
OLİMPİYAT KOMİTESİ DE İSRAİL’E KARŞI PASİF
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) de öteki spor kuruluşları üzere İsrail’in Filistin’deki soykırımı karşısında pasif bir tutum sergiliyor. Rusya’nın milletlerarası olimpiyat topluluğundan dışlanması tarafında süratli adımlar atan IOC, Paris 2024 Olimpiyat Oyunları’nda Rus sportmenlerin tarafsız bir formda yarışacağını duyurmuştu. IOC Lider Yardımcısı John Coates, Rusya’nın hareketlerinin olimpik mefkureye büsbütün ters olduğunu belirtmiş ve Rusya’nın milletlerarası olimpiyat topluluğuna üye olma hakkını kaybettiğini söz etmişti.
Ancak, tıpkı komite, İsrail’in Gazze’deki hareketleri konusunda rastgele bir yaptırım ya da kınama kararı almamış durumda. IOC Başkanı Thomas Bach, Paris 2024’te İsrail’in 87 olimpiyat atletinin kendi bayrakları altında yarışacağını duyurarak, İsrail’e yönelik rastgele bir sorun olmadığını belirtti.
SPOR DÜNYASINDA İKİLİ STANDART TARTIŞMASI
Spor dünyasının Rusya ve İsrail’e karşı sergilediği farklı tavırlar, insan hakları ve barış üzere üniversal bedellerin ikili standartla uygulanıp uygulanmadığına dair kıymetli bir tartışmayı gündeme getiriyor. Rusya’nın işgali sonrası süratle alınan yaptırım kararlarına karşın, İsrail’in Gazze’de sürdürdüğü sistematik ataklar karşısında spor dünyasının sessizliği, bu ikili standardı daha da belirginleştiriyor.
İsrail’in Gazze’deki akınları bir yılını geride bırakırken, sporun en büyük milletlerarası kuruluşlarının reaksiyonsuz kalması, insan hakları ve olimpik ruh üzere pahaların üniversalliği konusunda önemli soru işaretlerine neden oluyor.