İspanya’da ”monarşi mi cumhuriyet mi” tartışması için gayriresmi halk oylaması yapılacak

Sivil toplum kuruluşu “Monarşi veya Cumhuriyet Devlet Halk Danışma Platformu”, 14 Mayıs 2022’de ülke genelinde yasal açıdan bağlayıcı olmayacak monarşi veya cumhuriyet tercihinin sunulacağı bir halk oylaması yapılacağını duyurdu.

İspanya’da sol koalisyon hükümetinin küçük ortağı Unidas Podemos ittifakı içindeki Birleşik Sol ve Komünist Parti, gençlik kollarıyla bu girişime destek verirken, halk oylamasının gerçekleşmesi aşamasında hiçbir kamusal desteğin alınmayacağı, sokaklara konulacak sandıklarda gönüllülerin görev alacağı kaydedildi.

Platformdan yapılan açıklamada, “İspanya’daki mevcut halkın büyük çoğunluğunun, diktatör Franco dönemi sonrasında kabul edilen ve halen yürürlükte olan 1978 Anayasası’na oy kullanmadığı, monarşi mi yoksa cumhuriyet mi istediğine karar vermesi gerektiği” savunuldu.

İspanya’nın demokrasi tarihindeki iki büyük siyasi parti olan, mevcut iktidarın büyük ortağı Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ve ana muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisi (PP) ile sağ görüşlü partiler monarşiye destek verirken, ayrılıkçı Katalonya ve Bask bölgelerinde faaliyet gösteren siyasi partiler ve aşırı sol görüşlü gruplar cumhuriyeti savunuyor.

Ülkedeki monarşi sistemiyle ilgili ciddi bir tartışma olmasa da Kraliyet Ailesi’nde son dönemlerde yaşanan yolsuzluk skandalları ve Katalonya ile Bask’taki ayrılıkçı girişimler konunun sıkça gündeme gelmesine yol açtı.

İspanya’da yolsuzluk iddialarından hakkında açılmış savcılık soruşturması bulunan, maaşı kesilen eski Kral Juan Carlos 3 Ağustos 2020’de ülkeyi terk ederek Birleşik Arap Emirlikleri’ne gitmişti.

Ülkede 39 yıl (1975-2014) boyunca devlet başkanı olan ve diktatör Franco’nun ardından demokrasiye geçişin önünü açmasıyla bilinen 83 yaşındaki eski Kral Juan Carlos, 18 Haziran 2014’te tahtını oğlu Felipe’ye bırakmış ve ardından 2 Haziran 2019’da kraliyet ailesi içindeki tüm resmi sorumluluklarını sona erdirdiğini açıklamıştı.