İPA: Emeklinin gelirde payı düşüyor

İPA’nın araştırmasında tüm gelir içerisinde emekli aylığının hissenin yüzde 2,7 azalarak yüzde 18,3’ten yüzde 15,6’ya gerilediği belirtildi.

İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) araştırmasına nazaran, Türkiye’de 2009 ile 2024 yılları ortasında emekli sayısı yüzde 85,3 oranında artarken; tüm gelir içerisinde emekli aylığının hissesi yüzde 2,7 azalarak yüzde 18,3’ten yüzde 15,6’ya geriledi.

Çalışmada şöyle denildi:

“Son 10 yılda İstanbul’daki gelir dağılımındaki bozulmanın Türkiye’ye nazaran daha fazla olduğu görüldü.

Hanehalkı Kullanılabilir gelire nazaran bakıldığında; Türkiye için Gini Katsayısı 2014 yılında 0,379 iken; 2024 yılında bu gösterge 0,039 puan yükselerek 0,418’e yükselmiştir. İstanbul için Gini Katsayısı 2014 yılında 0,357 iken; 2024 yılında bu gösterge 0,071 puan yükselerek 0,428’e yükselmiştir. Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, teğe yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı tabir etmektedir.

Son 10 yılda geliri en az artan küme en fakir yüzde 20’lik küme oldu

İstanbul’da hanehalkı kullanılabilir gelire nazaran sıralı yüzde 20’lik kümeler itibariyle bakıldığında; 2014 yılından itibaren ortalama geliri en az artan küme en fakir yüzde 20’lik gelir kümesi olurken; ortalama geliri en fazla artan küme geliri en yüksek yüzde 20’lik küme oldu. En fakir yüzde 20’lik kümenin ortalama geliri son 10 senede 10,8 katına çıkarken; geliri en yüksek yüzde 20’lik kümenin ortalama geliri 14,5 katına çıktı.

Türkiye’de 2014 yılından itibaren ortalama geliri en az artan küme en fakir yüzde 20’lik gelir kümesi olurken; ortalama geliri en fazla artan küme geliri en yüksek yüzde 20’lik küme oldu. En fakir yüzde 20’lik kümenin ortalama geliri son 10 senede 10,7 katına çıkarken; geliri en yüksek yüzde 20’lik kümenin ortalama geliri 12,6 katına çıktı.

İstanbul’da en yüksek gelire sahip yüzde 10’luk bölümün hissesinin en fakir yüzde 10’luk kısmın hissesine oranı son 10 yılda 9 kattan 14 kata yükseldi. Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 10’unun elde ettiği hissenin en düşük gelir elde eden yüzde 10’unun elde ettiği hisseye oranı biçiminde hesaplanan P90/P10 oranı; İstanbul’da 2014 yılında 9,25 iken; 2024 yılında bu oran 13,91’e yükseldi.

İstanbul’daki fakir sayısı 2 milyon 756 bin olarak hesaplandı

TÜİK 2024 yılı “Yoksulluk ve Ömür Şartları İstatistikleri” bültenine nazaran bölgesel seviyede muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonuna nazaran; İstanbul’daki fakir sayısı 2 milyon 756 bin kişi olarak hesaplandı.

Konut masrafları fakir bireylere yük getiriyor

TÜİK Gelir Dağılımı ve Ömür Şartları Araştırması’na nazaran, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonunun altında olan bireylerden konut masraflarının yük getirdiğini belirtenlerin oranı 2021-2024 yılları ortasında yüzde 88,9’dan yüzde 93,8’e yükseldi. Tıpkı periyot dikkate alındığında; 2021 yılının başından itibaren Tüketici Fiyat Endeksinin “Konut” kalemindeki artışın yüzde 423,7 olduğu görüldü.

100 yaşlıdan 23’ü yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında

Yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanların oranı yüzde 29,3 olduğu görülürken; 2021-2024 yılları ortasında bu oranın 0-17, 18-64 yaş kümeleri için azaldığı; 65 Yaş Üstü nüfus için arttığı gözlemlendi. 2021 yılında Türkiye’de 100 yaşlıdan 17’si yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altındayken; 2024 yılında 100 yaşlıdan 23’ü riski altındadır.”