Geçen yıl 2 liradan satılan ekmeğin fiyatı 5 liraya kadar çıkarken gramajı da düştü. Girdi maliyetlerinde çabucak her gün yaşanan artışla ekmeğin fiyatının sonbaharda 7 lirayı bulacağı uyarısı yapıldı.
Toprak Mahsülleri Ofisi’nin (TMO) ekmekteki fiyat artışını frenleyebilmek için attığı adımlar artırımları önleyemiyor.
TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, TBMM KİT Komisyonu’nda yaptığı açıklamada geçen yıl tüm Türkiye’deki un sanayicilerine piyasa fiyatlarının yüzde 30-40 daha altında fiyatlarla ekmeklik buğday satışı yaptıklarını anımsattı. “Ekmek fiyatlarındaki artışları frenlemeye çalıştık” diyen Güldal, bu uygulamanın enflasyonun tesirinin ekmek fiyatlarına yansımasını azaltmak için gelecek yıl mayıs ayına kadar devam edeceğini söyledi.
“Buğdayın ekmek maliyetine tesiri yüzde 30”
Cumhuriyet’ten Mustafa Çakır’ın haberine nazaran, CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen, İstanbul’da geçen yıl 230 gramlık ekmek 2 liraya satılırken yapılan tüm müdahalelere karşın, bugün ekmeğin gramajının 210’a düşürüldüğünü, fiyatının da 5 liraya çıktığını söyledi. Yıl başında yaz aylarında ekmeğin fiyatının 5 liraya çıkacağını açıkladıklarını, bu öngörülerinin de gerçekleştiğini lisana getiren Başevirgen, şöyle devam etti:
“Ekmeğe gelen bu artırımın salt buğday fiyatlarındaki artıştan kaynaklandığını söylemek yanlışsız değil. Zira ekmek üretiminde tek ve hatta en büyük sarfiyat kalemi buğday değil. Bir ünite ekmek maliyetinin yaklaşık yüzde 65’ini personellik, maya, tuz, su, güç, finans, vergi, fire, iade, taşıma ve dağıtım masrafları ile kâr hissesi üzere girdiler oluşturuyor. Geriye kalan yüzde 35’lik kısım un maliyeti. Un maliyetinin yüzde 80’i ise ekmeklik buğdaydan kaynaklanıyor. Yani buğdayın ekmek maliyetine direkt tesiri yüzde 30 civarında. Siz buğday fiyatını istediğiniz kadar sınırlasanız da öbür girdi maliyetlerindeki artışları durduramazsanız bu işin önünü alamazsınız.”
Başevirgen, TMO’nun, 1 Haziran’a kadar tonu 3 bin 600 liradan un sanayicilerine buğday verdiğini ve sanayicilerin de 50 kiloluk un çuvalını azami 260 liradan satmalarını istediğini söyledi. Başevirgen, 1 Haziran prestijiyle buğdayın tonunun 4 bin 500 lira, unun çuvalının da azami 325 liradan satılmasına karar verildiğine dikkat çekti.
“Asıl sübvansiyon güç maliyetlerine uygulanmalı”
Başevirgen, iktidar yurttaşların ucuz ekmek tüketmelerini istiyorsa, buğdayda yaptığı baskı ve sübvansiyonu; asıl doğalgaz, elektrik ve akaryakıt fiyatlarına uygulaması gerektiğini söyledi.
Başevirgen, “Sonuç olarak; bu kaideler altında sonbaharda ekmeğin fiyatı ne olur sorusuna vereceğimiz cevap 7 liranın üstüdür. Bu hesabı kabaca şöyle yapıyoruz: Buğdaydaki fiyat artışı unun fiyatına yüzde 50 civarında yansıyacak. Çalışanlara verilmesi elzem olan maaş artırımı ile doğalgaz, elektrik ve akaryakıttaki fiyat artışları da hesaba katılınca maalesef bu tablo ortaya çıkacak” dedi.