Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde bölgede yıkım yüksek olunca, bankaların da bölgedeki şubelerinin birçok enkaz altında kaldı. Bölgenin kültürel yatırım usulü da düşünüldüğünde altının öncelikli olduğu göz önüne alınarak bu bölgede bankaların kiralık kasaları da öne çıkıyor. Zelzele üzere afetlerde kiralık kasalara ne oluyor?
Bankaların kiralık kasaları, şahısların hesapta tutmak istemedikleri varlıklarına yönelik sundukları inançlı özel bir hizmet. Manevi pahası olan varlıkların da tutulabildiği kiralık kasalar, genel bağlamda kayıt dışı tutulmak istenen altın, döviz hizmetine yönelik olurken, meskende tutmanın inançlı olmadığı mücevherler için de kullanılabiliyor.
Eski banka müfettişi, bölge ve şube yöneticisi olan Gürcan Konur, yıllar evvel yayımladığı anılarında değerli ayrıntılar veriyor. 80’li yıllarda mevduat kısmında ‘sırdaş’ hesaplar vergi ve kara para başlıklarından ötürü yürürlükten kaldırılınca kasalara istek arttı. Geçmiş yıllarda tapuların da saklandığı kasalarda, bilhassa dövizde faizlerin düşmesi ve bu alandaki denetim savları da talebi artıran ögeler oluyor.
Kiralık kasaların felaketlere karşı sigortası oluyor mu? Sarsıntı, yangın ve sel üzere felaketler halinde kasalar sigortalı lakin içinde ne olduğu bilinmediğinden tam karşılık mahkeme yoluyla alınabiliyor.
Öncelikle kiralık kasaların iki anahtarı bulunuyor ve biri kasa sahibinde başkası de banka görevlisinde duruyor. İki anahtarla açılabilen kasaların içinde ne bulunduğu bilinmiyor. Banka vazifelisi anahtarını kullandıktan sonra, kasa dairesinden çıkıyor. İçeride mahremiyet nedeniyle de kamera bulunmadığından kasa içeriği kullanıcının beyanına dayanıyor.
Kasa daireleri yangına ve soyguna karşı muhafazalı olurken, sel ve zelzelede net bir tabir bulunmuyor. Geçmişte de bunun örnekleri bulunuyor. Genel olarak kontratlarına göz atıldığında bu felaketlere karşı ibareler de görülmüyor.
Bankaların 2023 yılı kiralık kasa fiyatları aşağıdaki üzere olurken, zelzele bölgesindeki kiralık kasaların akıbeti de sorgulanıyor.
Geçmiş günlerde zelzele bölgesine giden Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, Ekonomim’de Necla Dalan’ın aktardığına göre, bölgede bankaların kasalarının da sarsıntı arama kurtarma çalışmaları esnasında çıkarılmaya çalışılması tenkitlerine, “Ben, enkazdan müşterilerimizin kiralık kasalarını çıkarma uğraşındayım. Müşterimin kasaya ne koyduğunu bilmiyorum ancak yarın öbür gün gelip isteyecek. O yüzden eleştirmeden evvel uygun bakmak, uzaktan ahkam kesmemek lazım” ifadelerini kullandı.
Halen bölgede şubesi bulunan ve yıkılan binaların altında kalan banka şubelerinde kasa çıkarma çalışmalarının olmadığı görülürken, bunların güvenliğini sağlamak da başka bir boyut haline geliyor.
Bankaların kiralık kasaları taşırken müşterilerini bilgilendirme yükümlülüğü bulunsa da müsaadesi gerekmiyor. Kasalarla ilgili yakın periyotta bir çalışma yapılması beklenirken, enkaz kaldırma çalışmalarında bu güvenliğin nasıl sağlanacağı da bankaların vazifeleri ortasında yer alıyor.
Şikayetvar sitesinde de bu mevzuda zelzele bölgesindeki şubeden bilgi alma çalışmalarını geçtiğimiz günlerde sağlıklı olmadığı anlaşılıyor.
