Çin ve Litvanya arasında kriz: ‘Hoşça kal’ dahi demeden ülkeyi terk etmesini istediler
Çin, Litvanya’nın Pekin’deki personelinin diplomatik kimliklerini geçersiz kılarak Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi’ni ihlal ettiği suçlamasına karşı çıktı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, yaptığı açıklamada, diplomatların kimliklerinin geçerlilik süresinin uzatılmasının istendiği fakat yanıt alınamadığı iddiasına ilişkin, “Çin, Litvanya ile diplomatik ilişkilerini maslahatgüzar düzeyine düşürmüş, Litvanya tarafından da Pekin’deki temsil düzeyini maslahatgüzar seviyesine indirmesini istemiştir. Bu, Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi’ne, uluslararası hukuka ve ilgili pratiklere ve diplomatik karşılıklılık ilkesine uygundur.” dedi.
Dışişleri Bakanlığının Litvanya Temsilciliğinin temsil seviyesi değiştiği için kimlik kartlarının yenilenmesini istediğini belirten Sözcü Vınbin, “Litvanya tarafı, asla kimlik kartlarının süresinin uzatılması için başvurmadı. Çin tarafından yanıt alamadıkları iddiası tamamen yalan. Gerçek şu ki Litvanya tarafı, Çin’i önceden bilgilendirmeden tüm diplomatik kadrosunun ‘Hoşça kal’ dahi demeden ülkeyi terk etmesini istedi. Litvanya tarafı, gerçekle yüzleşip hatasını düzeltmeye çalışmak yerine yalanları dolaşıma sokuyor ve sorumluluğu karşı tarafa yüklemeye çalışıyor.” ifadelerini kullandı.
Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis, Çin Dışişleri Bakanlığının 7 Aralık’ta ülkesinin Pekin Büyükelçiliğine ilettiği notta diplomatlarının kimlik kartlarını 14 Aralık’a kadar iade etmesini istediği ve geçerlilik süresinin uzatılmasına ilişkin taleplerine yanıt vermediği açıklamasını yapmıştı.
Bakan Landsbergis, diplomatların kimlikleri geçersiz kılındığı için güvenliklerini tehdit altında hissettiklerini ve ülkeyi terk etmek zorunda kaldıklarını belirterek, söz konusu uygulamanın Viyana Sözleşmesi’ne aykırı olduğunu savunmuştu.
– TAYVAN’IN KENDİ ADIYLA TEMSİLCİLİK KURMASINA VERİLEN ONAY İLİŞKİLERİ BOZMUŞTU
Çin-Litvanya ilişkileri, Vilnius’un Çin ile ihtilaflı Tayvan’ın ülkesinde kendi adıyla temsilcilik kurmasına onay vermesinin ardından gerilmişti.
Tayvan lideri Tsai Ing-wen, 20 Temmuz’da Litvanya’da “Tayvan Temsil Ofisi” adıyla temsilcilik kuracağını duyurmuş, Litvanya hükümeti, 9 Ağustos’ta temsilciliğin kurulmasına izin vermişti.
Çin, iznin ardından Litvanya’daki Büyükelçisi’ni geri çağırmış, Litvanya’dan da Pekin Büyükelçisi’ni geri çağırmasını istemişti.
Pekin yönetimi, 21 Kasım’da Litvanya ile diplomatik ilişkilerinin derecesini düşürerek maslahatgüzar düzeyinde sürdürülmesi kararını almıştı.
Litvanya da diplomatlarının güvenliklerinden duyulan endişe nedeniyle 15 Aralık’ta Pekin Büyükelçiliğini kapattığını bildirmişti.
Tayvan’ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunan Çin, adanın fiili bağımsızlığının uluslararası statü kazanmasına yol açabilecek türden adımlara karşı çıkıyor. Pekin, Tayvan hükümetinin müstakil diplomatik ilişkiler kurmasını, BM’de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesini engellemeye çalışıyor.
Birleşmiş Milletler (BM) üyesi 13 ülke ile Vatikan’ın resmi olarak tanıdığı Tayvan, diplomatik olarak Pekin’i tanıyan ülkelerde “Taipei Ekonomi ve Kültür Misyonu” adıyla temsilcilikler kuruyor.