Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) datalarına nazaran, her yıl yaklaşık 10 milyon şahısta Alzheimer görülmesi nedeniyle 2050’de hasta sayısının 139 milyonu bulması öngörülüyor.
Dünyada her 3,2 saniyede bir kişi Alzheimer’a yakalanırken bu hastalık hakkında farkındalık oluşturmak ve bununla çaba edenlere dayanak olmak emeliyle her yıl 21 Eylül “Dünya Alzheimer Günü” aktiflikleri düzenleniyor.
Beyin hücrelerinin vakitle vefatına bağlı olarak hafıza kaybı, bunama ve genel manada bilişsel işlevlerin azalması halinde gelişen tıbbi bir durum olan Alzheimer nedeniyle her yıl dünya genelinde binlerce kişi hayatını kaybediyor.
“21. YÜZYILIN KABUSU”
İlk kere 1906’da Alman psikiyatrist ve patolojist Alois Alzheimer tarafından tanımlanan ve 65 yaş üstü şahıslarda beyin dokularında ağır hasara neden olduğu tespit edilen Alzheimer, “21. yüzyılın kabusu” olarak görülüyor.
Hastalık, günlük aktivitelerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulma ile nitelenen nöropsikiyatrik semptomların ve davranış değişikliklerinin eşlik ettiği nörodejeneratif bir hastalık olarak tanımlanıyor ve bilinen kesin bir tedavi yolu bulunmuyor.
Uzmanlar, Alzheimer hastalığının görülme sıklığının 65 yaşından sonra her 5 yılda bir 2 kat arttığına işaret ediyor.
YÜZDE 60’TAN FAZLASI DÜŞÜK VE ORTA GELİRLİ ÜLKELERDE
Alzheimer hastası sayısına her yıl 10 milyon yeni olay eklenirken Alzheimer’a yakalananların yüzde 60’tan fazlası ise düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor.
Alzheimer hastalığının şu anda 1,3 trilyon ABD dolarının üzerinde olan yıllık global maliyetinin, 2030’a kadar 2,8 trilyon ABD dolarına yükselebileceği varsayım ediliyor.
Buna nazaran, 2030’da Alzheimer hastalığının yıllık global maliyetinin dünyanın en büyük 8. iktisadı olan İtalya’nın şu anki yıllık gayrisafi yurt içi hasılasını (GSYİH) geride bırakacağı öngörülüyor.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de ise yaklaşık 700 bin Alzheimer hastası bulunuyor.
DEMANSIN BİR TÜRÜ
Alzheimer hastalığı, beyin hücrelerinin vakitle vefatına bağlı olarak hafıza kaybı, bunama ve genel manada bilişsel işlevlerin azalması olarak biliniyor.
“Demans türü” olarak nitelendirilen Alzheimer, daha çok ilerleyen yaşlarda yaygın görülüyor.
Alzheimer’s Disease International (AZI) tarafından hazırlanan 2021 raporunda, dünya genelinde demans hastalarının yüzde 75’inin teşhis edilmediği kestirim ediliyor. Farkındalık eksikliği teşhis açısından kıymetli mahzur olarak gösterilirken, kimi düşük ve orta gelirli ülkelerde teşhis edilmeme oranı yüzde 90’a kadar çıkabiliyor.
Uzmanlar, hipertansiyon, diyabet, obezite, sigara ve alkol tüketimi ile depresyonun Alzheimer riskini artırdığı ihtarında bulunuyor.
TEDAVİ VE BAKIM
Demansı uygunlaştırmak yahut ilerleyen seyrini değiştirmek için halihazırda mevcut bir tedavi metodu bulunmuyor. Bunun yanı sıra klinik deneylerin çeşitli etaplarında çok sayıda yeni tedavi araştırılıyor.
Araştırmalar, insanların nizamlı antrenman yaparak, sigara ve alkol kullanımından kaçınarak, kilolarını denetim ederek, sağlıklı beslenerek, tansiyon, kolesterol ve kan şekeri düzeylerini koruyarak bunama riskini azaltabileceklerini ortaya koyuyor.