Bitlis Tatvan’da onlarca dekarlık topraklara serilerek kurutulan organik domatesler, Amerika ve Avrupa mutfağındaki yerini almak üzere yurt dışına ihraç ediliyor.
Nisan ayında ekilen domatesler, hasat edilerek temmuz ve ağustos aylarında kurutuluyor.
İHA’nın transferine nazaran; kavurucu sıcaklarda 10-12 gün içinde kuruyan domatesler, Türkiye’nin 80 vilayetine gönderiliyor.
“Şu anda yüzde 99.7 oranında yerlerimizi kullanmaktayız”
Tarım ve Orman Bitlis Vilayet Müdürü Rıfat Çelik, “Bitlis ilimiz yüzde 96’nın üzerinde geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlayan kentlerimizdendir. Son yıllarda yaptığımız yatırımlarla bir arada, ziraî mekanizasyondaki yenilikler, sulama sistemindeki yeniliklerimizle bir arada, atıl tarım yerlerinin tarıma kazandırılmasıyla bir arada şu anda yüzde 99.7 oranında yerlerimizi kullanmaktayız. Alışılmış vilayetimizde bir sürü stratejik eser yetişmektedir. Sofralık domates üretimi de Bitlis’in ana eserlerinde olmaya başladı” dedi.
“Yaş meyve zerzevat olarak Türkiye’nin 80 vilayetine arz ediliyor”
Bu yıl 26 bin dekarlık alanda, 208 bin ton sofralık domates üretimiyle geçen sene olduğu üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde birinci sırada olduklarını söyleyen Çelik, “Bunun kentimize ziraî hasıla manasında büyük katkısı olmaktadır. Bu 208 bin ton domatesimizin Bitlis vilayetimize katma pahası, ziraî hasıla manasında yaklaşık 832 milyon TL civarındadır. Domates vilayetimizde sofralık tipi olarak üretmekle birlikte sanayi tipi domates yetiştiriciliği de çok yaygındır. Bizde tarla sebzeciliği çok yaygındır. Sanayi tipi domateslerimiz de bizde rastgele bir endüstriyel sanayi tesisi olmadığı için bunu da yaş meyve zerzevat olarak Türkiye’nin 80 vilayetine, Irak ve Suriye pazarlarına arz etmekteydik” tabirlerini kullandı.
“Domateslerin 700 tonunu kurutmalık domates olarak değerlendireceğiz”
Kurutmalık domates dalına de girmeye başladıklarını söyleyen Müdür Çelik, geçen yıl demo olarak kurutmalık domates yaptıklarını lakin bu yıl önemli olarak bu işte kelam sahibi olacaklarını kaydetti Çelik, “Şu anda Tatvan ilçemizdeyiz. Behçet Bilici çiftçimiz geçen sene bir demo üretimimiz olmuştu. Lakin bu sene ağır bir biçimde kurutmalık domates yapıyoruz. Şu anda 250 bin metrekare alanda sergilerimizi açmışız. Bu alanda ürettiğimiz 208 bin ton domatesin, bu sene 700 tonunu kurutmalık domates olarak değerlendireceğiz. İklimimiz domates kurutmaya çok müsaittir. Şu an stantlarda görmüş olduğunuz domatesler, simetrik olarak ikiye bölünmekte, tuzlanmakta. Gün kurusu manasında bu domateslerin kurutulmuşluğu güney iklimimizde 6-7 gün iken, bizde bazen 8-10 günü bulabiliyor.
“Avrupa pazarında raftaki fiyatları 5 ile 20 dolar”
Kendi haliyle doğal kuruma sistemi bizde eser kaliteliğini de arttırıyor. Ege Bölgesi’nden davet ettiğimiz iş insanları var. Şu anda kurutmuş olduğumuz domatesleri onlara satacağız. Onlar da oraya götürüp endüstriyel tesislerde, farklı süreçlere maruz bırakarak eserleri Avrupa kıtasında, Almanya, Hollanda, Batı ülkelerine ve Amerika kıtasına, Kanada’ya ihracatını yapmaktadırlar. Gönlümüz şunu dilek ediyor, önümüzdeki yıldan itibaren ihracat noktasını direkt Bitlis ili yapacağız. Avrupa’ya, Amerika’ya kendi üreticimiz eliyle ihracatını biz yapmış olacağız. Şu an kurutulmuş domatesin Avrupa pazarında raftaki fiyatları 5 ile 20 dolar ortasında değişmekle bir arada, o pazarlarda katma kıymeti yüksek bir eser haline geliyor. Bizim de hedefimiz bilhassa evvel dış pazar bulmak. Dış pazarda eserlerimize katma bedel sağlamak.
“Türkiye’nin 80 vilayetine ve dış ülkelere ihracatımız var”
Burada şu an 250’den fazla emekçi çalışmaktadır. 26 bin dekarlık domates üretim alanında, dönem boyunca 7-8 bin civarında mevsimlik emekçi çalışmaktadır. Mevsimlik çalışanların burada gördüğünüz üzere yaşamsal alanlarını kurmuşuz. Bu alanlardaki üretimler hem vilayetimize çok değerli kıymet katmakta hem insanlarımıza atıl iş gününün istihdam edilmesinde büyük yarar sağlamaktadır.
Bu domates hinterlandında büyük firmalarla görüşmelerimiz var. Salçalık domates üretimi çok yaygındır. Fakat rastgele bir salça tesisimiz, fabrikamız şu anda yoktur. Yatırımlar için davet etmişiz. Görüşmelerimiz devam ediyor. Gönül istiyor ki seneye hem kurutmalık yapalım hem salça fabrikamız olsun, fabrikalarımızda salça da üretelim. Aslında Türkiye’nin 80 vilayetine ve dış ülkelere yaş zerzevat meyve manasında sofralık olarak ihracatımız vardır” diye konuştu.
