Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin güç bakanları, elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artışa karşı alınacak yeni önlemleri görüşmek üzere yarın Brüksel’de yapılacak fevkalâde toplantıda bir ortaya gelecek. İşte masadaki önlemler…
AB periyot lideri Çekya’nın daveti üzerine gerçekleştirilecek toplantıda, üye ülke bakanları Avrupa’daki güç krizini tartışacak.
Enerji bakanları, birinci olarak elektrik fiyatlarını düşürmek gayesiyle ağır saatlerde elektrik talebini azaltmaya yönelik tedbirleri, elektrik üretiminden çok gelir sağlayan şirketlerden katkı alınmasını ve fosil yakıt kesimindeki şirketlerin fazla karlarından dayanışma vergisi toplanmasını içeren teklifleri kıymetlendirecek.
HANGİ ÖNLEMLER MASADA OLACAK?
AB Komitesi tarafından hazırlanan teklifler, üye ülkelerin toplam elektrik tüketimlerini yüzde 10 oranında istekli biçimde düşürmelerini, en ağır saatlerde elektrik tüketiminin zarurî olarak yüzde 5 azaltılmasını, yenilenebilir, nükleer ve kömür üzere kaynaklardan elektrik üretenlerin gelirlerinin megavatsaat başına 180 euro ile sonlandırılmasını ve fosil yakıt dalından ‘dayanışma katkısı’ ismi altında vergi alınmasını içeriyor.
HALKA VE İŞLETMELERE TAKVİYE SAĞLANACAK
Bu önlemlerle AB ülkelerinin toplam 140 milyar euro kaynak toplaması, bununla vatandaşlara ve işletmelere takviye sağlanması öngörülüyor. Kelam konusu tekliflerin üye ülkeler tarafından kabul edilmesi bekleniyor.
15 ÜLKEDEN DOĞALGAZ PLANI
Enerji bakanları, daha sonra yüksek gaz fiyatlarını düşürmek için daha fazla siyaset seçeneği konusunda görüş alışverişinde bulunacak. AB Kurulu evvelki planına ithal doğalgaza tavan fiyat getirilmesini dahil etmemişti. Ortalarında Fransa, İtalya, İspanya ve Belçika’nın da bulunduğu AB üyesi 15 ülke, bu hafta AB Komitesinden, ithal doğalgaza tavan fiyat uygulamaya yönelik plan hazırlamasını istedi.
HAZIRLANAN EVRAK ÜYE ÜLKELERE SUNULACAK
AB Komitesi, doğal gaz konusunda atılabilecek yeni adımları ve uygulanabilecek ilave önlemleri içeren resmi olmayan bir doküman hazırladı ve üye ülkelere sundu.
AB Komitesi bu dokümanda doğalgaza geniş biçimde tavan fiyat getirilmesinin karmaşık olabileceği ve güç güvenliği için risk oluşturabileceği ikazında bulundu.
RUSYA TESİRİNİ AZALTMAYI HEDEFLİYORLAR
Son periyotta doğalgaz fiyatının çok yüksek olduğuna ve gaz piyasalarının şiddetli biçimde dalgalandığına işaret edilen evrakta, AB Kurulunun bu durumda gaz fiyatlarına müdahale gerektiği görüşünde olduğu belirtildi. Müdahalenin, piyasalardaki Rus tesirini zayıflatmayı, gaz alım maliyetlerini düşürmeyi ve elektrik üretiminde gaz fiyatlarının tesirini azaltmayı amaçlaması gerektiği kaydedildi.
RUS GAZINA TAVAN FİYAT UYGULAMASI
Çeşitli müdahale seçeneklerinin yer aldığı dokümanda, AB Komisyonu’nun boru çizgisi ve gemilerle LNG ithalatı da dahil olmak üzere Rusya’dan gelecek doğalgaza tavan fiyat uygulanmasını uygun gördüğüne işaret edildi.
Başka bir tedbir olarak Avrupa’ya doğalgaz tedarik eden Rusya dışındaki sağlam ortaklarla olumlu ve yapan bir ortamda görüşmeler yapılarak daha düşük fiyatlar müzakere edilmesi istendi.
LNG tedarikçileriyle görüşülerek Avrupa’ya uygulanan fiyatların düşürülmesi konusu da evrakta yer aldı. Avrupa gaz piyasalarında fiyatların belirlendiği TTF’nin de çok dalgalandığı, yeni bir sistemle Avrupa gaz piyasalarında fiyatların daha makul düzeylere indirilebileceği tabir edildi. Evrakta, doğalgazdan elektrik üreten santrallerin fiyatlarını düşürmeye yönelik adımlar da yer aldı.
BAZI ÜLKELER FİYATLARA TAVAN GETİRİLMESİNE KARŞI
Öte yandan, Almanya, Hollanda ve Danimarka üzere ülkeler bu kademede doğalgaz fiyatlarına tavan getirilmesi fikrine sıcak yaklaşmıyor. Gaza tavan fiyat getirilmesinin güç arz güvenliğini riske sokacağı görüşünde olan bu ülkeler, uygulamanın bilhassa kış aylarında doğalgaz tedarikine ziyan verebileceğini kıymetlendiriyor.
Enerji bakanlarının doğalgaza tavan fiyat uygulanması konusunu ağır biçimde tartışması bekleniyor. Toplantının son kısmında ise Danimarka’nın, Almanya ve İsveç ile birlikte Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2’de yaşanan gaz sızıntıları konusunu gündeme getirmesi öngörülüyor.
AB ülkeleri bu sızıntıların bir tesadüf olmadığını, kasıtlı yapıldığını ve derinlemesine araştırılması gerektiğini düşünüyor.
Bakanlar, güç arz güvenliği için alınabilecek ilave önlemleri de toplantının bu kısmında kıymetlendirecek. AA