Türkiye’de her 3-4 bin bebekten birinde görülen Kistik Fibrozis hastalığı ölümlere neden olabiliyor. Kistik Fibrozis hastalığı, denetim altına alınamadığı taktirde çocuklar için büyük tehlike arz eden rahatsızlıklardandır. Melih Kalkan’ın vefat haberi akabinde Kistik Fibrozis hastalığı internette gündem oldu. Vatandaşlar, Kistik Fibrozis hastalığı ile ilgili ayrıntıları araştırmaya başladı. Pekala, Kistik Fibrozis nedir, belirtileri neler?
Kistik Fibrozis nedir?
Kistik Fibrozis (KF) kalıtsal/genetik bir hastalık. Kistik Fibrozis hastalarında bedendeki bütün salgılar susuz, yoğunlaşmış ve ağır kıvamda olup akışkan özelliği kaybolmuştur. Bu nedenle; akciğer, karaciğer, pankreas, bağırsaklar üzere organların kanallarında salgılar birikerek tıkanmaya, enfeksiyonlara ve hasara neden olur. Hastalık, hastaların beklenen hayat müddetlerini ve kalitelerini önemli olarak etkiliyor. Birçok sistemi tutan bu ilerleyici hastalıkta erken teşhis ve tedavi yaşamsal kıymete sahip.
Tekrarlayan pulmoner infeksiyonlar vefatın en sık sebebidir. Kistik Fibrozis birden çok sistemi tutan bir hastalık olması nedeniyle çok değişik klinik belirti ve bulgularla kendini gösterir.
Kistik Fibrozis belirtileri neler?
Akciğerdeki hava yollarını ve alveolleri tıkayarak akciğerin içine dışına hava taşıyan yolları tıkayarak teneffüs belirtileri ortaya çıkarır. Kistik Fibrozisli hastalarının akciğer enfeksiyonuyla hayatları boyunca müsabaka ihtimalleri çok artar. Bu hastalarımızda hırıltılı teneffüs, nefes almada zorluk, devamlı balgamlı öksürük, burun tıkanıklığı görülür.
Sindirim sistemi belirtilerinde ise pankreastan salgılanan sindirim enzimlerinin ince bağırsağa gidemediği için besinler tam parçalanamaz, sindirilemez ve emilemez. Buna bağlı makus kokulu ve yağlı dışkı, bebeklerde besinlerin tam emilmemesine bağlı büyüme ve gelişme geriliği, karın ağrıları ve şişlik hasebiyle iştahta azalma ve kabızlık görülebilir. Önemli kabızlığa bağlı anüs dediğimiz makatta yıpranmalara ve halk lisanında makat sarkması denilen rektal prolapsus görülebilir. Ayrıyeten güzel sindirilemediği için bu hastalarda A, D, E, K vitamin eksikliği ve mineral iyon eksikliği görülür.
Bu hastaların parmaklarında çomaklaşma görülebilir. Kistik Fibrozisli salgı yapan beden hücrelerine saldırırken hücre içinden birtakım iyonların hücre dışına çıkmasına müsaade vermez ve buna bağlı suda hücre dışına çıkamaz. Terimiz hem bu hastaların çok klor salgılamasından hem de bu suyun az olmasından kaynaklı tuz ve ağır olarak atılır.
Bu insanların ciltlerinde hep bir tuz tadı vardır. O yüzden anneler, babalar yenidoğan çocuklarını öptüklerinde tuz tadı alıyorlarsa kistik Fibrozisten şüphelenip doktora başvurmalıdırlar. Yağlı dışkı ve yüksek klor teşhiste yardımcı olan parametrelerdendir.