İran’ın çeşitli eyaletlerindeki okullarda yaklaşık 3 aydır görülen toplu zehirlenme hadiseleriyle ilgili araştırmalar sürerken birçok kentte onlarca kız öğrencinin daha zehirlendiği bildirildi.
İran’ın resmi ajansı IRNA’ya nazaran, Kuzey Horasan, Fars, Rezevi Horasan, İsfahan, İlam ve Huzistan eyaletlerinde yeni zehirlenme hadiseleri görüldü.
Kuzey Horasan Eğitim Genel Müdürü Ebulkasım Ekberi, eyaletin Bocnurd kentindeki iki okulun 46 kız öğrencisinin zehirlenme belirtileriyle hastaneye kaldırıldığını açıkladı.
Ekberi, öğrencilerin mide bulantısı, halsizlik ve baş dönmesi üzere şikayetleri olduğunu belirterek durumlarının âlâ olduğunu aktardı.
Fars eyaletinin Şiraz ve Servistan kentlerinde de 24 öğrenci benzeri semptomlarla hastaneye kaldırıldı.
İlam eyaletinin Eyvan, İsfahan eyaletinin Kaşan, Rezevi Horasan eyaletinin Meşhed ve Huzistan eyaletinin Ahvaz kentlerinde de onlarca öğrencinin emsal şikayetlerle hastanelere kaldırıldığı kaydedildi.
Öte yandan, Huzistan eyaletinin 6 kentinde şimdiye kadar 700 kız öğrencinin zehirlendiği, kelam konusu öğrencilerden 200’ünün ise müşahede altına alındığı kaydedildi.
İRAN’DAKİ ZEHİRLENME VAKALARI
İran’da 30 Kasım 2022’den bu yana okullardaki toplu zehirlenme olayları dikkati çekiyor.
Kum, Loristan, Tahran, Erdebil, Kirmanşah, Simnan, Mazenderan, Çeharmahal ve Bahtiyari, Elburz, Kuzey Horasan, Zencan, Fars, Batı Azerbaycan, Huzistan ve Rezevi Horasan eyaletlerinde yaklaşık 100 günde, iki bini aşkın öğrencinin zehirlendiği belirtiliyor.
Öğrencilerde, teneffüs düşüncesi, mide bulantısı, baş ağrısı ve uzuvlarda uyuşma üzere belirtiler görülüyor.
Nedeni şimdi net olarak açıklanmayan zehirlenme hadiseleriyle ilgili çalışma yürüten Meclis Eğitim, Araştırma ve Teknoloji Komitesi Lideri Alirıza Monadi Sefidan, “Yapılan takip ve test sonuçlarına nazaran, okullarda kullanılan zehirde N2 (diazot) gazının bulunduğu tespit edildi.” açıklamasında bulunmuştu.
İran Eğitim ve Öğretim Bakan Yardımcısı Yunus Penahi ise 26 Şubat’ta düzenlediği basın toplantısında, öğrencilerin zehirlenmesinin kasıtlı olduğunu değerlendirdiklerini söz ederek, “Bazı şahısların başta kız okulları olmak üzere tüm okulların kapatılmasını istediği tespit edildi.” demişti.
Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, kuşkulu zehirlenme olaylarını araştırmak üzere 1 Mart’ta İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi ve İstihbarat Bakanı İsmail Hatib ile Sıhhat Bakanı Behram Aynullahi’yi görevlendirmişti.
Reisi 3 Mart’ta yaptığı açıklamada, zehirlenme hadiselerini, “düşmanın halkta endişe ve ümitsizlik yaratma komplosu” olarak nitelendirmişti.
Rejim muhaliflerinin argümanına nazaran, olayın arkasında, bayanların başını çektiği Mahsa Amini şovlarının intikamını almak isteyen İran idaresi içerisindeki kimi radikal kümeler var.
İran Eğitim Bakanı Yusuf Nuri ise devam eden zehirlenme hadiseleriyle ilgili 5 Mart’ta yaptığı açıklamada “Velilerin kaygısını anlıyoruz ve özür diliyoruz. Mevzuyu ciddiyetle takip ediyoruz. Bir an evvel bahsin aydınlığa kavuşturulmasını bekliyoruz.” demişti.
MAHSA AMİNİ GÖSTERİLERİ
İran’ın başşehri Tahran’da 13 Eylül 2022’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşat devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra rahatsızlanarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Amini 16 Eylül’de ömrünü yitirmişti.
Emini’nin mevti üzerine memleketi Sakkız’da 17 Eylül 2022’de başlayan şovlar, ülke geneline yayılarak idare aksisi protestolara dönüşmüştü.
Aylarca süren olaylarda yaklaşık 500 gösterici öldürülmüş, yüzden fazla da emniyet vazifelisi hayatını yitirmişti.