Türkiye İhracatçılar Meclisi Maden Bölüm Şurası Lideri Rüstem Çetinkaya, “Avrupa Birliği ülkelerinde tarım, turizm, etraf ve maden hepsi bir ortada yapılabiliyor. Tarım yahut maden ayrımı yapılmadan ülkeye paha katılıyor. Üzüm bağları, tarım alanları, göller, akarsular, kent merkezleri ve madenler Avrupa Birliği’nde ülkelerinde tıpkı bölgeler içinde yer alıyor. Fakat ülkemizde maalesef ki madencilik üzerine yapılan tüm algılar birini seçmek üzerine kurgulanıyor. Birini seçmek zorunda değiliz. İkisini birden, belirli kriterlere uyarak bir ortada yapabiliriz” diye konuştu.
Avrupa’daki madenlerin tarım, madencilik, etraf ve turizmin birbiriyle ‘siyah-beyaz’ üzere bir ayrım yapılmadan yürütülebileceğinin en büyük ispatı olduğunu söyleyen Çetinkaya, “Tüm bu faaliyetler birbiriyle iç içe devam ediyor. Esasen madencilik ve tarımın, çatışan değil iç içe olan, birbiriyle daima yan yana hareket etmesi gereken iki dal olduğunu söylüyoruz. Maden ya da etraf diye seçim yapmadan, ikisinin de bir ortada yapılabileceğini biliyoruz. Lakin ülkemizde maalesef ki madencilik üzerine yapılan tüm algılar, birini seçmek üzerine kurgulanıyor. Birini seçmek zorunda değiliz. İkisini birden, aşikâr kriterlere uyarak bir ortada yapabiliriz” diye konuştu.
“ÖNCE İNSAN, SONRA ETRAF, SONRA MADEN DİYORUZ”
Bir ülkenin kaynağı varsa bunun çıkarılması gerektiğini, ülkenin gelişimi için bunun kaide olduğunu kaydeden Çetinkaya, “Çin gayrisafi ulusal hasılasının yüzde 20’sini madenlerden elde ediyor. Rusya’da bu oran yüzde 14. Bir ülkenin bir kaynağı varsa o kaynağı çıkarmak zorundasınız. Ülkemiz doğalgaz, petrol olarak zayıf bir noktada. Bu yüzden ülkenin yeraltı kaynaklarını en verimli formda kullanmalıyız. Bir defa daha davetimizi tekrarlıyoruz. ‘Madencilik ve etraf bir ortada olabilir’ diyoruz. Toplumun ve kuruluşların kaygılarını bilimsel çerçevede tartışmaya, konuşmaya hazırız. Biz de tıpkı kaygıları taşıyor, buna nazaran hareket ediyoruz. Unutulmasın ki etraf hassaslığı en fazla olan bizleriz. Maden kesimi olarak ‘önce insan, sonra etraf, sonra maden’ diyoruz. İtalya’daki örnekler üzere dünyada bu işin nasıl yapıldığını herkese göstermek istiyoruz. Tüm bunları gördükten sonra madenlere karşı olan ilgili tüm vakıf ve kuruluşlarla birlikte madenciliğin kurallarını beraberce düzenlemek isteriz” sözlerini kullandı.
Çetinkaya, “Domodossola bölgesi tabiat ile iç içe madencilik faaliyetlerinin yapıldığı bir bölge. Kentin tam ortasında madencilik yapılıyor. Kentle iç içe olan maden alanlarının çabucak yakınından İsviçre Alpleri’nden gelen akarsular geçiyor. Madenin içinde denetimli bir halde patlatma süreci yapılabiliyor. Bugün İsviçre sonuna yalnızca 20 dakika uzaklıkta, cennet bir alan içerisinde, kentin tabanında maden çalışmaları yapılabiliyor. Günde 3-4 defa patlatma süreci dahi gerçekleştiriliyor. Hatta gittiğimiz diğer bir maden alanında kullanılan kule vinçler, konutların çatısının üzerinden geçiyordu. Yeniden Verona yakınlarında Lombardiya bölgesindeki tabiat olağanüstüsü gölün çabucak sıfır noktasında bulunan maden ocağının 2035’e kadar ruhsatı olduğunu öğrendik. Maden ruhsatının mühletinin dolmasının akabinde faaliyetin sona ereceğini düşündük. Lakin Avrupa Birliği’nin Horizon 2020 projesinden hibe kredi alan şirket, faaliyetlerine devam edebilecek. Bu kredinin verilmesinin nedeni ise daha düzgün madencilik yapabilmesi” dedi.
İtalya’da yapılan çalışmalarda zeytin ya da mermer kıyaslaması yapılmadığına değinen Çetinkaya, “Avrupa Birliği ve hasebiyle İtalya’da etraf şuuru çok yüksek. Bu türlü bir ülkede dahi zeytin ya da mermeri birbiriyle kıyaslamadan iktisada katkı sağlanıyor. Maden alanlarında yapılan çalışmaları görüyoruz. Kelam konusu bölgeler tüm bu faaliyetlerinin dışında yüzbinlerce turist ağırlıyor. Göllerin, ırmakların olduğu yerlerde madencilik faaliyetleri devam ediyor. Tonlarca mermer bloklarını taşıyan kamyonlar, kentin içinden geçebiliyor” dedi.
Dünyada madencilik faaliyetlerinin kent merkezlerine, tarım alanlarına ve tarihi yerlere yakın alanlarda yürütülebildiğini göstermek istediklerini lisana getiren Çetinkaya, “Carrara bölgesi de beyaz mermeriyle meşhur. Carrara tıpkı vakitte bir turizm kenti. Turizm ve maden faaliyetlerinin bir ortada yürütülebildiği bu bölge dünyanın birçok ülkesine yüksek katma kıymetli ve yüksek fiyatlara eser satıyor. İtalyan taşı denildiğinde akla birinci burası geliyor. Ve kıyıdan bakıldığında 20 kilometre boyunca dağlarda, her yerde mermer ocakları görülebiliyor. Livorno bölgesinde de süper bir tabiat mükemmelinin içerisinde zeytin ağaçlarının ve üzüm bağlarının çok ağır olduğu bir bölgede de doğal taş işletmeciliği ve maden faaliyetleri bir ortada devam ediyor” diye konuştu.