Avustralya’nın Ankara Büyükelçisi Miles Armitage, Türkiye ile Avustralya münasebetleri hakkında, “Birbirine karşı bir devir savaşan ülkeler ortasındaki ilgilerin yeterli bir dostluğa ve iş birliğine dönüşmesi memleketler arası münasebetlerde çok ender görülen bir durumdur. Bu bağdan gurur duyuyoruz.” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a inanç mektubunu 14 Ekim 2021’de sunarak misyonuna başlayan Armitage, Türkiye’deki birinci röportajında AA takımını konutunda ağırladı.
Armitage, Türkiye ile ilgili izlenimlerini, iki ülke ortasındaki “eşsiz” olarak tanımladığı ikili bağlantıları, Türkiye’deki özel hayatını, büyükelçilik devrinde gerçekleştirmek istediği gayeleri anlattı.
“30 YIL SONRA TEKRAR TÜRKİYE’DE OLMAK HARİKA”
Armitage, Türkiye’de yaşamaktan ötürü çok şad olduğunu, Türkiye’de bulunmanın kendisi için nostaljik bir manası olduğunu söyledi.
Kendisi 16 yaşındayken ailesiyle birlikte yaptıkları cruise seyahatindeki duraklardan birinin Türkiye olduğunu belirten Armitage, “Bu ziyaretin akabinde 20’li yaşlarımda sırt çantalı bir gezgin olarak Türkiye’ye geldim. İstanbul, Kapadokya, Çanakkale ve Gelibolu Yarımadası’na seyahat etmiştim.” diye konuştu.
Armitage, o devir yaptığı bu seyahatlerden çok güçlü bir izlenimle ayrıldığının altını çizerek, şunları tabir etti:
“Bu seyahatlerde Türk halkının misafirperverliğine, cömertliğine ve tabiattaki süper görüntülere tanıklık ettim. Gezdiğimiz yerlerdeki dükkanlarda çay içtik, beşerlerle sohbet ettik. Çok hoş anılardı. Tam 30 yıl sonra yine bu mükemmel ülkeyi gezmek için daha uzun bir vakte sahip olmak mükemmel.”
Armitage, Türkiye’nin değişik kültürlerden insanların oluşturduğu sıra dışı bir ülke olduğunu vurguladı.
“BURAYA SAVAŞÇI OLARAK GELDİK, LAKİN İLGİMİZ DOSTLUKLA NETİCELENDİ”
Türkiye ile Avustralya ortasındaki ikili ilgilerin epeyce sağlam temeller üzerine inşa edildiğine dikkati çeken Armitage, 1. Dünya Savaşı’nda Gelibolu’ya savaşmak için gelen Avustralyalı askerlere atfen, “Buraya savaşçı olarak geldik lakin (Türkiye ile) bağlantımız dostlukla neticelendi.” sözünü kullandı.
Armitage, iki ülke ortasında “eşsiz bir bağ” olduğunu vurgulayarak, “Birbiriyle savaşan ülkeler ortasındaki bağların bu kadar uygun bir dostluğa ve iş birliğine dönüşmesi memleketler arası alakalarda çok ender görülen bir durumdur. Bu bağdan gurur duyuyoruz.” formunda konuştu.
“ÖNCELİĞİM İKİLİ TİCARİ BAĞLANTILARIN VE YATIRIMLARIN ARTMASINI SAĞLAMAK”
Armitage, iki ülke ortasındaki ticaret hacminin 2 milyar dolar civarında olduğu, lakin G20 seviyesinde iktisada sahip iki ülke için bu sayının daha yüksek olması gerektiği değerlendirmesinde bulundu.
Görev mühleti boyunca bu sayısı artırmak için uğraş göstereceğini belirten Armitage, “Yakın periyotta biri bioteknoloji, başkası de finans teknolojiisi olmak üzere iki Avustralya firması Türkiye’ye yatırım yapma kararı aldı. Bu alanlar daha fazla iş birliği yapabileceğimiz bölümler. Benim önceliğim bu tıp ticari iş birliklerinin ve yatırımların artmasını sağlamak.” dedi.
Armitage, iki ülkenin geliştirebileceği bir öteki alanın da eğitim dalı olduğuna işaret etti.
Uluslararası öğrenciler için değerli bir eğitim durağı olan Avustralya’nın pandemi periyodunda öğrenci kaybettiğine değinen Armitage, azalan öğrenci kapasitesini tekrar artırmak istedikleri ülkelerin başında Türkiye’nin geldiğini kaydetti.
Armitage, iki ülkenin birçok ortak siyasi tertibin üyesi olduğunu hatırlatarak, birlikte çalıştıkları G-20, OECD VE MIKTA (Meksika-Endonezya-Güney Kore-Türkiye-Avustralya’dan oluşan istişare platformu) üzere kuruluşların da aracılığıyla bağlantıların daha da arttırılmasını hedeflediklerini söyledi.
“TÜRKİYE, NEREDEYSE HER TÜRLÜ ÜRETİMİN YAPILABİLDİĞİ BİR ÜLKE”
Armitage, Türkiye’nin ekonomik ve üretim kapasitesine de vurgu yaparak, “Türkiye, neredeyse her türlü üretimin yapılabildiği bir ülke. Beyaz eşyadan otomobile, son derece nitelikli savunma materyallerine kadar birçok alanda üretim yapılabiliyor.” diye konuştu
Türkiye’deki üstün üretim kapasitesinin kendisini etkilediğine işaret eden Armitage, “Avrupa’nın pek çok yerine gittiğinizde birçok şeyin Türkiye’de üretildiğini görüyorsunuz.” dedi.
Armitage, Türkiye’nin harika bir altyapı yatırım gücüne sahip olduğuna tanıklık ettiğini belirterek, “Türkiye ülke içinde rastgele bir yere ulaşımın çarçabuk sağlanabildiği çok âlâ bir ulaşım ağına sahip. Buradaki tren, deniz ve hava yolları ile köprüler epey üst seviyede irtibata sahip.” sözünü kullandı.
Türkiye’deki sıhhat sisteminin pandemi devrinde kapasitesini kanıtladığının altını çizen Armitage, Türk sıhhat sisteminin beşerler için “oldukça ulaşılabilir ve kullanışlı” olduğunu söyledi.
Armitage, Türkiye ile Avustralya ortasında direkt bir uçuşun olmadığına dikkati çekerek, Avustralya’da yaşayan 100 bin Türk asıllı kişi de göz önüne alındığında dünyanın birçok yerine direkt uçan Türkiye Hava Yolları’nın da dahil olacağı bir mutabakatın iki taraf için de çok yararlı bir iş birliği olacağına inandığını aktardı.
“KÜRESEL ISINMAYA KARŞI TEDBİRLERDE TÜRKİYE İLE GAYEMİZ ORTAK”
Armitage, global ısınmayla ilişkili olarak son periyotta ülkesinde de orman yangınları ve doğal afetlerin görüldüğüne dikkati çekerek, bilhassa 2019’da yaşadıkları orman yangınını periyodun Avustralya Başbakanı’nın “100 yılda bir yaşanacak bir tabiat olayı” olarak nitelediğine işaret etti.
Bu felaketlerle ilgili alınabilecek tedbirlere ait olarak Avustralya hükümetinin 2030 yılına kadar uygulamak üzere bir yol haritasına sahip olduğunu anlatan Armitage, bu tarihe kadar emisyon oranlarının yüzde 43 azaltılmasını hedeflediklerini söyledi.
Armitage, Türkiye üzere kendi ülkelerinin de elektrik üretiminde gaz ve kömür temelli bir yapıya sahip olduğunu lisana getirerek, Türkiye’nin de bu husustaki yatırımlarına atıfla, “Küresel ısınmaya karşı tedbirlerde Türkiye ile maksadımız ortak.” değerlendirmesinde bulundu.
Kovid-19 ile çabaya değinen Armitage, ülke olarak bu hususta uygun bir iş çıkardıklarına inandığını fakat yeni varyantlarla karşılaştıklarını kaydetti. Armitage, şu sözleri kullandı:
“Bu süreçte epey katı tedbirler aldık. İki yıl boyunca Avustralya’nın birtakım kısımlarını kapattık, böylelikle ülke içindeki seyahati kısıtlamış olduk. Vefat oranlarını azaltma konusunda düzgün bir iş çıkarttık. 16 yaş üstündeki çift doz aşımız yüzde 96. Birebir vakitte bölgemizde de bilhassa Güney Pasifik ve Güney Doğu Asya ülkelerinde, çok faal olarak çalıştık. Bu ülkelere 14 milyon doz aşı takviyesi sağladık.”
BÜYÜKELÇİ ÜLKESİNİN AVUSTRALYA YERLİ HALKI’YLA GEÇMİŞİNE AİT KONUŞTU
Avustralya’da nüfusun yüzde 2’sini oluşturan yerli halkla ilgili geçmişten gelen meselelerin tahlili için uzun yıllardır hükümet seviyesinde çalışmalar yapıldığı bilgisini veren Armitage, 2017’de yayımlanan “Uluru Bildirisi”yle Avustralya’nın yerli toplumuyla uzlaşma süreci için değerli bir adım atıldığını vurguladı.
Armitage, “Avustralya, dünya üzerinde yaşayan en eski kültüre konut sahipliği yapıyor. Tarihimizin kimi kısımlarının acı verici olduğu yanlışsız. Bu mevzuyu ele alma sürecimiz devam ediyor. Katedecek çok yolumuz var. Bunlar kolay sorunlar değil lakin bununla yüzleşiyoruz.” dedi.
Avustralya hükümetinin yerlilerin sesini duyuracak yasa için çalışmalarını sürdürdüğünü lisana getiren Armitage, meclisin bir referandum planladığını ve akabinde tüm tartışmaları ele alarak yerli Halkın sesini yasal bir çerçevenin içine dahil etmek istediklerini söz etti.
Armitage, tüm bu gayretlerin Avustralya’da yaşayan yerli halkın varlığını tanımak için çok değerli bir adım olacağının altını çizerek, hem ulusal hem de memleketler arası manada bu mevzunun ele alınması için ellerinden geleni yapacaklarını vurguladı.
“KÖPEĞİM EVA DA BENİMLE BİRLİKTE ÜLKE ÜLKE GEZİYOR”
Türkiye’deki hayatıyla ilgili ayrıntılara da değinen Armitage, evli olduğunu ve çocuklarının dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşadığını belirtti.
Armitage, yaklaşık 4 yıldır yanında olan köpeği Eva’nın da ailesiyle birlikte vazifeli olarak gittiği ülkeleri gezme fırsatı bulduğunu aktardı.
Daha evvel Ürdün ve Pakistan’da misyon yapan Armitage, lisans eğitimini Sidney Üniversitesi’nde Müze Çalışmaları ve Avustralya Ulusal Üniversitesi’nde Dış Bağlantılar ve Ticaret alanında tamamladı.
Aynı vakitte bir sanat koleksiyoneri olan Armitage, konutundaki fotoğraflar hakkında da bilgi verdi.
Armitage, hem elçilikte hem de konutta Avustralya’daki yerli sanat çalışmalarının bulunduğunu belirterek, “Özellikle insanların hakkında çok fazla bilgi sahibi olmadığı Avustralya’nın yerli sanat yapıtlarıyla çevrili bir yerde yaşamak ve çalışmak büyük bir fırsat. Toplumsal antropoloji alanında yaptığım çalışmalar sonrasında yerlilerle ilgili sorunlarla daha fazla ilgilenmeye başladım. Bunlar hayal gücümü yakalayan çalışmalar.” dedi.